Alimenty na rzecz byłego małżonka

Istnieją sytuacje, gdy były już małżonek jest zobowiązany płacić alimenty na rzecz swojej byłej żony/męża. Kiedy i w jakiej wysokości? W kolejnym artykule z cyklu „Masz do tego prawo” temat wyjaśnia sędzia w stanie spoczynku Genowefa Pietraszewska.

Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl

Kodeksowe określenie „obowiązek alimentacyjny” oznacza obowiązek łożenia na utrzymanie. Jego zakres uzależniony jest od tego, czy dotyczy obecnych czy byłych małżonków, rodziców wobec dzieci czy dziadków wobec wnuków. Obowiązek alimentacyjny między małżonkami stanowi konsekwencję zawarcia związku małżeńskiego i wynikającej z niego zasady wzajemnej pomocy między nimi. Co istotne, rozciąga się on również na okres po ustaniu małżeństwa.

Wynagrodzenie męża do rąk żony

Małżonkowie w czasie małżeństwa zobowiązani są do wzajemnej pomocy. W jej zakres, zgodnie z art. 27 kro (kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), wchodzi m.in. obowiązek łożenia na utrzymanie rodziny, którą założyli. Jeśli jedno z małżonków uchyla się od spełniania tego obowiązku, kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje możliwość wystąpienia o zasądzenie od niego odpowiedniej kwoty na zaspokojenie potrzeb rodziny bądź nakazania wypłacania całej kwoty lub części wynagrodzenia na rzecz drugiego małżonka. Sąd ustala wtedy, w jakiej części (lub w całości) pracodawca zobowiązany jest przekazywać wynagrodzenie zamiast osobie zatrudnionej jego małżonkowi. W praktyce postępowanie takie nie występuje zbyt często, jednak jest przydatne w sytuacji, gdy jedno z małżonków ma problem z alkoholem lub jest uzależnienie od hazardu i istnieje obawa, że wynagrodzenie zamiast na potrzeby rodziny zostanie roztrwonione.

Alimenty uzależnione od rodzaju rozwodu

Alimenty na rzecz drugiego małżonka sąd zasądza na jego wniosek. Zakres tego obowiązku oraz czas jego trwania zależą od tego, czy rozwód został orzeczony z winy jednego z małżonków, czy bez orzekania o winie.
Małżonek uznany wyrokiem rozwodowym za wyłącznie winnego rozkładu pożycia w ogóle nie posiada uprawnień do otrzymania alimentów od małżonka niewinnego, niezależnie od tego, w jak trudnej sytuacji materialnej by się znajdował. Jeśli o alimenty występuje małżonek niewinny, wtedy sąd zasądza je, mając na uwadze pogorszenie jego sytuacji materialnej spowodowanej rozwodem, a czas trwania obowiązku nie jest ograniczony w czasie.

Jeśli został orzeczony rozwód bez orzekania o winie, alimentów może domagać się każdy z małżonków, jeśli znajduje się w niedostatku. Oznacza to, że nie jest w stanie, korzystając ze swoich możliwości zarobkowych i majątkowych, utrzymać się samodzielnie. W przypadku orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie obowiązek alimentacyjny w zasadzie trwa 5 lat. W uzasadnionych wypadkach (np. ciężkiej choroby) może zostać przez sąd przedłużony. Należy jednak pamiętać, że w każdym przypadku (niezależnie czy rozwód orzeczono z winy małżonka czy bez orzekania o winie) obowiązek alimentacyjny ustaje wobec małżonka, który zawarł nowy związek małżeński. Wtedy osoba, z którą zawarł ten związek, staje się zobowiązaną do alimentacji, a poprzedni obowiązek alimentacyjny wygasa.

Patronat medialny

Wysokość alimentów

Ustalając wysokość alimentów sąd kieruje się usprawiedliwionymi potrzebami osoby uprawnionej do alimentów oraz możliwościami zarobkowymi i majątkowymi osoby uprawnionej. W toku postępowania dowodowego sąd bada potrzeby i wydatki zarówno osoby uprawnionej, jak i zobowiązanej, ich sytuację majątkową i zdrowotną. Wysokość alimentów uzależniona jest od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej oraz możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej.

Autopromocja

Zarobki a możliwości zarobkowe

Zwróćmy uwagę, że w zakresie obowiązku alimentacyjnego nie mówi się o „zarobkach”, lecz o „możliwościach zarobkowych”. Dlaczego? Zarobki to środki, które zobowiązany do płacenia alimentów uzyskuje z tytułu zatrudnienia, renty czy innych źródeł, zaś możliwości zarobkowe to środki, które może on uzyskać wykorzystując w pełni swój potencjał zawodowy i majątkowy. Rozróżnienie to jest istotne zwłaszcza w sytuacji, gdy osoba zobowiązana do płacenia alimentów ukrywa przy pomocy pracodawców swoje rzeczywiste zarobki, godząc się np. na wypłacanie części wynagrodzenia „pod stołem”, bez oficjalnego zarejestrowania. Sąd może wtedy zbadać możliwości zarobkowe i ustalać np. w drodze wywiadu w Urzędzie Statystycznym, jakie na określonym terenie notuje się zarobki przy tego rodzaju zatrudnieniu czy wykształceniu. Również informacje z regionalnych urzędów pracy co do ofert na konkretnych stanowiskach pozwalają określić rzeczywiste możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej do płacenia.

Może Cię zainteresować:

Przeczytaj również:
✔ Alimenty na rzecz byłego małżonka
✔ Alimenty na wnuki i od dorosłych dzieci
✔ PRAWO: Kontakty dziadków z wnukami

Co robić, gdy bliski jest uzależniony?