Cerkwie Beskidu Niskiego
Wznoszono je zwykle na niewielkich wzgórzach, bo dom Boży zasługuje na szacunek i powinien wyróżniać się na tle pozostałych domów we wsi. Takie umiejscowienie sprawiało przy okazji, że piękne hełmy górowały nad okolicą i były dobrze widoczne nawet pośród gęstych drzew. Czasami, dla bezpieczeństwa, budowano je w zakolach rzek. Teren przyległy niekiedy zajmował cmentarz, a wszystko otoczone było ogrodzeniem – z drewna lub z kamienia – z niewielką, zadaszoną bramą. Cerkwie, bo o nich mowa, to świątynie chrześcijańskie obrządku wschodniego – grekokatolickiego lub prawosławnego. Współcześnie wiele z nich jest wykorzystywanych jako parafie rzymskokatolickie. Prawdziwym rajem dla miłośników tych urokliwych budowli jest Beskid Niski. Prezentujemy trzy najciekawsze, naszym zdaniem, cerkwie w tym regionie. Wybór był naprawdę trudny…
Cerkiew w Kwiatoniu
Mówi się o niej, że to ta najpiękniejsza. W cerkwi pod wezwaniem św. Paraskewy dawniej modlili się greckokatoliccy Łemkowie, obecnie służy parafii rzymskokatolickiej oraz grekokatolikom. Wybudowana około 1700 roku, jest jedną z najlepiej zachowanych cerkwi łemkowskich w kraju. Wewnętrzne ściany budynku dekorowane są polichromiami architektonicznymi i figuralnymi z początku XIX wieku. Uwagę przyciąga rzeźbiona balustrada chóru i elementy wyposażenia (najstarsze, późnobarokowe pochodzą z XVIII wieku), a także ikonostas z 1904 roku. Pod wieżą budowli, dostawioną w 1743 roku, stoi o kilka lat młodsza kamienna kropielnica. Cerkiew należy do szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego i jest wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Cerkiew w Kotani
Dawna cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Kosmy i Damiana w Kotani obecnie pełni rolę filii parafii rzymskokatolickiej. Dokładna data jej wybudowania nie jest znana. Wiele źródeł wskazuje na 1782 rok, niektóre wspominają też o 1841 – nie wiadomo jednak, czy jest to data budowy nowej świątyni na miejscu starej, czy pierwszy gruntowny remont. Świątynia była później przebudowywana i remontowana, aż w końcu w latach 60. doczekała się remontu generalnego, kiedy to została całkowicie rozebrana i postawiona na nowo. Wówczas również na terenie dookoła cerkwi utworzono lapidarium. W czasie remontu z cerkwi zabrano ikonostas datowany na XVII/XVIII wiek – trafił do muzeum w Łańcucie i dopiero kilka lat temu do świątyni powróciło 16 ikon. Cerkiew w Kotani doczekała się swej wiernej kopii w skansenie we Lwowie i należy do szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.
Cerkiew w Owczarach
Wzniesiono ją w 1653 roku jako greckokatolicką cerkiew parafialną Opieki Matki Bożej. Po Akcji „Wisła” świątynię przejęła parafia rzymskokatolicka. Od 1956 roku, po powrocie części wysiedlonych mieszkańców do wsi, w cerkwi znów zaczęto odprawiać nabożeństwa greckokatolickie. Od 1998 roku cerkiew w Owczarach już oficjalnie jest wspólną siedzibą parafii greckokatolickiej i rzymskokatolickiej. Od połowy XVII wieku świątynia przeszła liczne remonty i przebudowy, a jej obecny kształt znacznie różni się od pierwowzoru, jednak całość niezmiennie zachwyca turystów. We wnętrzu budynku kryje się bogato złocony i rzeźbiony ikonostas z XVIII wieku. Znajdująca się w bocznym ołtarzu ikona przedstawiająca Chrystusa pochodzi z 1664 roku. Teren cerkwi otoczony jest kamiennym murem z dzwonnicą bramną. Cerkiew należy do szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego i jest wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
EK
Źródła: www.beskid-niski.pl, www.lemko.pl
Cerkiew w Kwiatoniu, foto: Henryk Bielamowicz
Cerkiew w Kotaniu, foto: Dariusz Zając
Cerkiew w Owczrach, foto: Krzysztof Suszewicz
Donosimy o najnowszych rozwiązaniach społecznych, ekonomicznych, zdrowotnych kierowanych do osób starszych. Informujemy o aktualnej sytuacji seniorów w Polsce. Sporo piszemy o zdrowiu seniorów i profilaktyce zdrowotnej. Obalamy mity dotyczące osób starszych. Edukujemy seniorów, korzystając z wiedzy i wskazówek ekspertów w danej dziedzinie.
- Darmowe Leki 65+, co musisz wiedzieć o recepcie S [kod „S”, data wystawienia recepty, uprawni lekarze] - 28 września, 2023
- Co obiecują politycy seniorom? Sześć partii pod lupą [Obietnice wyborcze DLA SENIORÓW] - 28 września, 2023
- „Gazeta Senior” październik 2023 [10/2023]. Sprawdź, co w numerze? - 27 września, 2023