Ile to jest metr? Na pewno wiesz

Gdyby odpowiedź była prosta, ile to jest metr, to nie toczono by w tej sprawie dyplomatycznych sporów z udziałem naukowców.

Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl

Cal

milimetry i cale, fot.© Jerzy Dudzik

Wcześniej od czasów rzymskich używano miar takich jak krok, łokieć, palec, mila. Miara oczywiście była różna w zależności od stopy księcia albo biskupa. Tak jak pieniądze narodowe tak i miara długości była uważana za podstawę suwerenności. Stąd miar długości było wiele i tam, gdzie urządzano jarmarki była waga, gdzie można było porównać czy kupcy przypadkiem nie szachrują.

Autopromocja

Konwencja Metryczna

Dopiero w 1875 roku w Paryżu, a więc całkiem niedawno, siedemnaście państw zdecydowało o wprowadzeniu systemu metrycznego. Polska podpisała konwencję w 1925 roku. Zwolennicy metra mają jeszcze dużo do zrobienia, choćby w przypadku rur i kolanek w instalacjach hydraulicznych.

Reklama

Metr katolicki

W Krakowie w czasach króla Władysława IV osiedlił się Tytus Liwiusz Burattini. Na Akademii Krakowskiej zrodził się wtedy pomysł, by utworzyć miarę powszechną, wykorzystując wahadło Galileusza. Swój pomysł opublikował w książce z 1675 roku. Z biegiem czasu okazało się, że założenia były nieco wadliwe i miara w różnych miejscach świata różniła się wielkością.

Jednolita miara długości była potrzebna do wyznaczania miejsca na mapie w trakcie rejsu żaglowcami. Teraz mamy precyzyjne mapy, żyrokompasy, GPS i inne kosmiczne technologie, ale w czasach żaglowców i lampy naftowej tak łatwo nie było. To wtedy tez powstało powiedzenie czas to pieniądz. Im dłuższy rejs z kolonii do Europy, tym mniejszy zarobek.

Patronat medialny

Ile to jest metr

Pierwszym wzorcem metra był ten przechowywany w Sevres pod Paryżem wykonany z irydu i platyny. Jednak w 1960 roku etalon, bo tak o tym wzorcu mówiono, został zastąpiony przez dość skomplikowaną dla zwykłego zjadacza chleba konstrukcję. Jednak jeszcze do zrozumienia. Otóż metr to była długość drogi przebytej w próżni przez światło w czasie 1/299792458 sekundy.

Schody dopiero się zaczynają. Od 2019 definicja metra jest chyba już tylko dla fizyków i matematyków z tych wąskich dziedzin nauki zajmujących się metrologią. Teraz definicja metra to: „oznaczenie m, jest to jednostka długości w SI. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej prędkości światła w próżni c, wynoszącej 299 792 458, wyrażonej w jednostce m s^-1, przy czym sekunda zdefiniowana jest za pomocą częstotliwości cezowej ∆ν_Cs.”

metr i multimetr, fot.© Jerzy Dudzik

Definicja ta weszła w życie 20.05.2019 roku. Na stronie tutaj znajdziecie wszystkie definicje podstawowych jednostek SI. Będziecie mogli sprawdzić, jak zmieniło się określenie jednostek podstawowych od czasu kiedy uczyliście się ich w szkole.

Życie codzienne

Widać są takie potrzeby, by to, co oczywiste, jak metr kartofli, skomplikować i uczynić niezrozumiałym dla większości społeczeństwa.

Kiedy popatrzysz na pracę bednarza, czy kołodzieja, który odmierza cyrklem sześć razy po okręgu, by koło było okrągłe, to wiesz, że liczba π w przypadku tego rzemieślnika wynosi 3. Tak było od czasów, kiedy wymyślono pierwsze koło. I to się sprawdza w praktyce rzemieślnika z ginących zawodów.

Jednak w czasach lotów kosmicznych i czasoprzestrzeni, naukowcy nie mogą sobie pozwolić na takie trywialne sposoby mierzenia. Dlatego precyzja jest tak istotna, chociaż na co dzień jej nie zauważamy.

Dzień Liczby π. Dobry powód do świętowania