Książka na papierze, ekranie, słuchawkach

Czym jest audiobook, czym e-book, co to jest e-papier? Gdzie szukać książek z dużymi literami? Czy czytanie książek na komputerze rzeczywiście niszczy wzrok? Na te i inne pytania odpowiemy Państwu w poradniku dotyczącym jednej z ulubionych czynności seniorów – czytania.

Jak mówi chińskie przysłowie, książka jest niczym ogród, który można włożyć do kieszeni. Rozumieją to bardzo dobrze zwłaszcza seniorzy – pokolenie, które wychowało się na książkach drukowanych, dla którego książki stanowiły i nadal stanowią ważną część życia. Tradycyjne książki, choć wcale nie odchodzą do lamusa, bo wciąż kupowane są licznie i chętnie, zyskały jednak konkurencję. Są nimi audiobooki i e-booki.

Audiobooki, czyli lektor czyta
Audiobooki to po prostu książki mówione, a dokładniej – czytane przez profesjonalnych lektorów lub aktorów. Nagrywane w formacie MP3 mieszczą się na odtwarzaczu muzyki, komputerze, a nawet telefonie komórkowym. Można je kupić w postaci płyt CD (często dołączane są do gazet) lub za opłatą ściągnąć bezpośrednio w formie pliku MP3 ze sklepu internetowego (księgarni) do pamięci komputera. Audiobooki idealnie sprawdzają się dla wszystkich osób, które ze względu na problemy ze wzrokiem nie mogą już sięgać po tradycyjne książki. Polecane są także słuchowcom, czyli tym osobom, które łatwiej zapamiętują czytane/mówione treści od tych zapisanych na papierze. Są świetnym rozwiązaniem na czytanie podczas wykonywania innych zajęć, choćby prozaicznego zmywania naczyń, gotowania czy prasowania. Wykorzystują je biegacze, ludzie stojący w korkach i wszyscy ci, u których czytanie podczas podróży autobusem przynosi niepożądane skutki w postaci nudności czy mdłości. Można ich słuchać za pomocą słuchawek albo też, w zaciszu domowym, puścić z głośników, tak samo jak muzykę.
Najczęściej audiobooki czytane są przez jedną osobę, ale zdarzają się też książki z podziałem na role. Przypominają wtedy słuchowiska, które dawniej regularnie puszczano w stacjach radiowych.

Duże litery mniej męczą wzrok
Jednak nie wszyscy miłośnicy książek preferują audiobooki. Są tacy, którzy nie mogą skupić się podczas słuchania lektora. Z drugiej strony wzrok już nie ten, bo oczy szybko się męczą po przeczytaniu zaledwie paru stron i czytanie tradycyjnych książek też odpada. Co wtedy? Porzucić wspaniałą przygodę wchodzenia w całkiem inny, fikcyjny świat? Wcale nie!
Rozwiązania są dwa. Pierwsze to książki z tzw. dużymi literami, drugie – sięgnięcie po e-booki. Książki z dużymi literami są drukowane dużą i czytelną czcionką (14 pkt.). Charakteryzują się także większym formatem (16 x 23,5 cm). Wydaje je już coraz więcej wydawnictw, zainteresowanych propagowaniem czytania wśród osób starszych i słabowidzących. Warto pytać o nie w księgarniach i bibliotekach.

E-booki, czyli tysiąc książek w torebce
E-booki to po prostu książki elektroniczne, których treść można odczytać za pomocą odpowiedniego programu zainstalowanego w komputerze, tablecie, na czytniku książek elektronicznych czy telefonie komórkowym. Sęk w tym, że książki czytane na monitorze komputera nie zapewniają maksymalnej wygody. Po pierwsze, z czasem wzrok się męczy, podobnie jak przy tradycyjnym papierze, po drugie: wymagają noszenia ze sobą sprzętu, który rzadko kiedy mieści się do torebki. Dlatego też czytniki stają się alternatywą dla e-booków czytanych przy pomocy komputera.
Te małe, lekkie urządzenia (większość czytników waży 170-250 gram i ma grubość ołówka) posiadają i inne zalety. Świetnie nadają się do podroży czy na wakacje ze względu na fakt, że na jednym czytniku można zmieścić wiele książek – nawet do dwóch tysięcy, w zależności od konkretnego modelu. Można je czytać wszędzie, a czytniki z e-papierem nawet w pełnym słońcu.

E-papier – można czytać w pełnym słońcu!
E-papier (elektroniczny papier) to wyświetlacz, który imituje prawdziwy papier. Składa się z małych kuleczek atramentu, które za pośrednictwem impulsów elektrycznych układają się w piksele. Na jasnym tle mamy więc ciemny atrament, który pokazuje tekst. Korzystając z czytników z e-papierem nie męczymy więc oczu tak jak przy ekranach LCD, w które zwykle zaopatrzone są komputery, tablety czy telefony komórkowe. Tekst e-papieru jest czytelny pod dowolnym kątem, a ekran nie błyszczy i nie odbija mocnego światła, można więc czytać w pełnym słońcu! Co ważne, czytniki te mają długi czas pracy na baterii (nawet do miesiąca).
Mniej komfortowa może się okazać jednak konieczność używania światła, gdy jest ciemno. Choć i tu technologia poszła naprzód, bo dostępne są już czytniki z wbudowanym oświetleniem. Wadą jest też brak koloru, co może doskwierać przy oglądaniu ilustracji.
E-booki są dostępne w wielu księgarniach i sklepach internetowych, a ceny bywają czasem niższe niż przy zakupach książek tradycyjnych.

Dostępne w księgarniach i bibliotekach
Audio i e-booki coraz częściej można też wypożyczyć w bibliotekach.
Drodzy Państwo, wybór należy więc do Was! Nie rezygnujcie z przyjemności czytania, jeśli pogorszył się Wam wzrok albo nie macie siły dźwigać książek przeznaczonych do lektury podczas urlopu, wakacji. Książki mówione i elektroniczne mogą stać się naprawdę ciekawą alternatywą dla książek papierowych. Bo przecież najważniejsze jest to, aby czytać. A współczesne rozwiązania technologiczne dają nam takie możliwości.

MW

Źródło: „Gazeta Senior”, Kraj, październik-listopad-grudzień 2015