Majówka bez kleszczy

Maj to czas, gdy kleszcze są wyjątkowo aktywne. Jeśli w długi weekend planujecie spędzanie czasu na łonie natury, to sprawdźcie o czym warto pamiętać, aby uchronić się przed poważnymi chorobami, wywołanymi przez kleszcze.

Dawniej istniało przekonanie, że na ukąszenie przez kleszcza jesteśmy narażeni tylko w lesie. Tymczasem, te niewielkie i niepozorne pajęczaki doskonale czują się wszędzie tam, gdzie występuje zacienienie, wilgotność i jest sporo roślinności. Można więc spotkać je zarówno w miejskim parku, w ogródku, jak i na zachwaszczonym trawniku, czyli również w pobliżu naszych domów. Majówka bez kleszczy – warto poznać sposoby zabezpieczania się przed kleszczami oraz dowiedzieć się, jak postępować, gdy dojdzie do ugryzienia.

– Kleszcze są aktywne w okresie, kiedy temperatura gleby przekracza +5 – +7 stopni Celsjusza. W polskich warunkach klimatycznych jest to najczęściej przełom marca i kwietnia, jednak szczyt ich aktywności przypada na okres maj-czerwiec, kiedy spędzamy na świeżym powietrzu najwięcej czasu, wybieramy się na wycieczki poza miasto. Dlatego ryzyko ukoszenia przez kleszcze rośnie – tłumaczy lek. med. Agnieszka Motyl, epidemiolog, Medicover Polska.

Przezorny zawsze ubezpieczony

Według ekspertów nawet 40 proc. kleszczy może być nosicielami groźnych bakterii i wirusów, które wywołują m.in. boreliozę czy odkleszczowe zapalenie mózgu, dlatego warto zadbać o odpowiednią ochronę. Kleszcze w poszukiwaniu swoich ofiar wspinają się po zaroślach, trawach i niewielkich krzewach – potrafią w ułamku sekundy zaczepić się o skórę, sierść, ubranie. Zwykle więc czepiają się nóg człowieka, a nie – zgodnie z panującym przekonaniem – głowy. Oznacza to, że przede wszystkim powinniśmy zadbać o osłonięcie nóg i wybierając się na spacery, zakładać długie spodnie i zakryte obuwie. W przypadku wędrówek po lesie, dobrze też nosić bluzy z długimi rękawami i nakrycie głowy. Dobrze jest też wybierać jasne ubrania, bo na nich łatwiej dostrzec kleszcza (wbrew niektórym opiniom, jasna odzież nie ogranicza ryzyka złapania kleszcza, bo kierują się one zmysłem węchu i są przyciągane przez zapach potu).

Majówka bez kleszczy

Ryzyko ugryzienia przez kleszcze zminimalizujemy, decydując się na wykorzystanie środków odstraszających owady i kleszcze. W aptece odnajdziemy duży wybór preparatów, którymi należy spryskać odkrytą skórę oraz zewnętrzną stronę ubrania. Możemy też wykorzystać naturalne olejki eteryczne np. z trawy cytrynowej, z goździków, z drzewa herbacianego, czy ze słodkich migdałów.

Gdy wrócimy do domu z wypoczynku na łonie natury, warto uważnie obejrzeć całe ciało w poszukiwaniu obecności kleszczy. Pamiętajmy, że te pajęczaki szczególnie upodobały sobie miejsca ciepłe i wilgotne, dlatego uważniej przyjrzyjmy się pachwinom, zgięciom kolan, pachom czy skórze głowy pod włosami. Zwróćmy uwagę na wszelkie zaczerwienienia, plamki sugerujące zadrapanie lub ukąszenie.

Jak postępować, gdy znajdziemy kleszcza?

– Jeśli zostaliśmy ukąszeni, powinniśmy, jak najszybciej usunąć kleszcza, gdyż im krócej przebywa on w naszym ciele, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo przeniesienia chorób odkleszczowych oraz wystąpienia odczynów zapalnych. Nie czekajmy na pomoc pielęgniarki czy lekarza. Kleszcze możemy bezpiecznie usunąć sami za pomocą pęsety, lassa czy specjalnej pompki służącej jego odessaniu. Narzędzia te są poręczne, proste w użyciu i możemy je kupić praktycznie w każdej aptece – tłumaczy lek. med. Agnieszka Motyl. – Po usunięciu kleszcza należy zdezynfekować skórę i umyć ręce. To, co niezwykle ważne – w żadnym przypadku nie powinniśmy smarować kleszcza tłuszczem, kremem czy preparatem na bazie alkoholu. Nie należy też szarpać, ukręcać i rozgniatać kleszcza tkwiącego w skórze. To może tylko utrudnić jego usunięcie – dodaje.

Kiedy potrzebna będzie pomoc lekarza?

Ugryzienie kleszcza nie zawsze oznacza przykre konsekwencje, ale nie powinniśmy tego wykluczać. Dlatego miejsca na ciele, z którego pozbyliśmy się nieproszonego gościa, należy bacznie obserwować nawet przez 60 dni.

– W sytuacji, gdy na skórze pojawi się stan zapalny, zaczerwienienie czy rumień, należy koniecznie zgłosić się do lekarza w celu dalszej diagnozy, gdyż mogą to być pierwsze objawy boreliozy. Zaniepokoić nas również powinny niecharakterystyczne objawy ogólne, tj. stan podgorączkowy, bóle głowy, mięśni czy stawów oraz powiększenie węzłów chłonnych – mogą one świadczyć zarówno o wczesnej postaci boreliozy, jak i o kleszczowym zapaleniu mózgu. Z uwagi, iż obie choroby mogą być bardzo niebezpieczne, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza – tłumaczy epidemiolog.

Dodatkowa ochrona

W przypadku osób, które często przebywają w miejscach, które upodobały sobie kleszcze, warto rozważyć szczepienia ochronne, które ograniczą ryzyko zapalenia mózgu. – Obecnie dostępne są szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, którego leczenie jest trudne ze względu na brak skutecznych leków przeciwwirusowych. Szczepienia zaleca się szczególnie osobom z dużym ryzykiem zakażenia, tzn. tym, które ze względu na swoją pracę, miejsce zamieszkania lub zainteresowania często przebywają na terenach zielonych, np. w lasach, na łąkach, w parkach itp. – radzi lek. med. Agnieszka Motyl.