SEKCJA LIDERA: czy warto zostać liderem?

Sekcja lidera organizacji senioralnej to nowy cykl Gazety Senior dedykowany dla wszystkich obecnych i przyszłych liderów.

Przewodzisz UTW, klubowi seniora lub innej grupie senioralnej? Jesteś wyjątkową osobą, ale również potrzebujesz wsparcia. A może dopiero stawiasz pierwsze kroki jako lider i jesteś trochę zagubiony? A może chciałbyś podjąć się tej odpowiedzialnej, a jednocześnie bardzo kreatywnej i twórczej roli, dającej wielką satysfakcję, tylko nie wiesz, jak i od czego zacząć? Tylko u nas dr Walentyna Wnuk, wieloletnia przewodnicząca Uniwersytetu Trzeciego Wieku w cyklu Sekcja lidera (wspierającym liderów placówek senioralnych) serwuje comiesięczną dawkę inspiracji i informacji.

 

SEKCJA LIDERA ORGANIZACJI SENIORALNEJ

---

Walentyna Wnuk

Zacznij od bycia przywódcą samego siebie. 
Daniel Janik

Liderami placówek senioralnych, bo o takich będę tu pisać, stają się najczęściej osoby profesjonalnie nieprzygotowane do powierzonych im zadań. Czasem same decydują się na pełnienie tej roli, najczęściej jednak są wybierane przez grupę. W rzeczywistości nie zawsze radzą sobie z powierzonymi obowiązkami, bowiem dobra wola i chęć działania nie wystarczą. Zdarza się, że nie radzą sobie również z własną starością, a muszą odpowiadać na oczekiwania całej grupy seniorów. Wiem, co mówię, bo jako inicjatorka Szkoły Liderów, którą realizuję we Wrocławskim Centrum Seniora, mam bogate doświadczenie w tej materii. Nie ulega kwestii, że liderów należy wzmacniać merytorycznie, oni wręcz tego oczekują. Oczywiście w różnym stopniu i w różnych zakresach. Człowiek musi zrozumieć własną starość, aby radzić sobie z cudzą. Niewątpliwie lider jest motorem napędowym grupy, jej źródłem energii. To wskazuje, jakie cechy powinien posiadać.

W grupie siła

Na pewno powinien mieć własną wizję placówki i komunikować ją grupie. W konsekwencji wyznaczać cele działań, wskazywać sposoby ich realizacji i tempo pracy. Czując odpowiedzialność za grupę, powinien doskonalić swój warsztat pracy, w różny sposób wzbogacając własne instrumentarium. We właściwej komunikacji z grupą, mówić: „chodźmy razem”, „zróbmy razem”. Czując odpowiedzialność za grupę, rozliczać się otwarcie z powierzonych mu zadań. Lider zawsze stawia na sukces grupy, a nie własny, bo ten pierwszy i tak będzie przecież jego udziałem. Dobry lider umie wykorzystać potencjał swoich podopiecznych, ich kompetencje, umiejętności, talenty. W ten sposób przedłuża własne ręce o ręce współpracowników. Dobrze rozdysponowana praca powoduje, że wszystkie talenty i kompetencje grupy służą innym. Inaczej mówiąc, lider musi konsumentów zamienić na współorganizatorów. To trudne, ale konieczne, inaczej stosunkowo szybko poczuje zmęczenie, wypalenie. Jednym słowem, trzeba płonąć, mieć w sobie ogień, żeby innych zapalić do współpracy.

Funkcje lidera

W zależności od środowiska senioralnego, misji placówki, jej etapu rozwoju, własnych predyspozycji, lider może pełnić wiele funkcji. Pierwsza to funkcja animatora, który wspólnie z grupą konstruuje program, zaprasza do współdziałania, poszukuje partnerów. Poprzedza ją funkcja diagnostyka, która zobowiązuje go do badania wciąż na nowo potrzeb i oczekiwań grupy, ale również kompetencji jej członków. Lider musi sobie wybrać spośród członków placówki współpracujące z nim osoby, które go wesprą i odciążą. Nie może być osamotniony w swych działaniach. Musi uwzględniać potrzebę chwili, a więc podjęcie działania, którego nie było w planie. Zawsze jest edukatorem – uczy, motywuje, ocenia i nagradza. Likwidując konflikty wewnętrzne w grupie, które przecież mają miejsce, pełni także funkcję negocjatora (czasem z pomocą sekcji rozjemczej powołanej w samorządzie placówki). Poszukując optymalnych ofert pracy, wsparcia, zmienia sposoby działania, jest wówczas innowatorem. Dobrze, jeśli dokonuje samooceny, ma wtedy świadomość swoich mocnych i słabych stron. To wiedza na temat tego, co mogę zrobić dla grupy, ale również praca nad sobą, a więc samodoskonalenie.

Kompetencje lidera

Aby w rzeczywisty sposób pomagać osobom starszym potrzebne są kompetencje, nad którymi lider wciąż pracuje. Potoczna wiedza nie wystarcza, ponieważ starość jest najbardziej zindywidualizowanym etapem życia. Nie można więc środowiska senioralnego traktować jako monolitu, żyjąc z przekonaniem, że wszyscy są do siebie podobni i mają te same potrzeby. Seniorzy oczekują różnej oferty. Dopóki nie rozpoznamy środowiska, trudno będzie zaproponować taką, która ich porwie. Dzisiaj przekrój społeczny seniorów jest różny, a w konsekwencji różne są ich oczekiwania i aspiracje. Ważna jest również postawa lidera – wobec siebie, drugiego człowieka i życia. Jeśli ktoś kocha życie i ludzi, emanuje energią, a dodatkowo jest opiekuńczy, otwarty na nowe doświadczenia, to w naturalny sposób staje się dobrym liderem. Oczywiste jest, że lider powinien się kontaktować z podmiotami, które budują ofertę dla seniorów, docierać do nich, zdobywać informacje, materiały.

Impuls do działania

Placówki senioralne są dedykowane przede wszystkim samodzielnym seniorom, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby w ramach działalności odwiedzać niesamodzielnych seniorów i chorych. Jest to potrzebne także tym zdrowym, aby mieli poczucie, że wszyscy mogą liczyć na wsparcie, i w razie czego nie zostaną sami. Lider powinien dać do tego impuls. Na koniec można sobie odpowiedzieć na pytanie, czy warto być liderem? Ja osobiście nie mam żadnych wątpliwości, że warto.

Zachęcamy do śledzenia Sekcji lidera w Gazecie Senior. W kolejnym numerze (emisja już 28 lutego) dr Walentyna Wnuk odpowie na pytanie, czy seniorom potrzebny jest animator. Zapraszamy

---

Walentyna Wnuk – doktor nauk humanistycznych, animator, andragog, od 20 lat zajmuje się wspomaganiem rozwoju osób starszych. Wieloletni kierownik Wrocławskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Promotor i inicjator uniwersytetów trzeciego wieku na Dolnym Śląsku, Uhonorowana została m.in. Medalem Edukacji Narodowej. Obecnie pełni funkcję doradcy Urzędu Miasta Wrocławia ds. seniorów. Prowadzi wykłady i seminaria w „Szkole liderów” powołanej we Wrocławskim Centrum Seniora.