Srebrny ołtarz biskupa Jerina

Ma Kraków ołtarz Wita Stwosza, ma Wrocław srebrny ołtarz biskupa Jerina. Sami sobie odpowiecie, które miasto ładniej i zdobniej chwali Pana. W tysięcznym roku wrocławskie i krakowskie biskupstwa należały do metropolii gnieźnieńskiej.

Ołtarz Jerina już w katedrze

Do wrocławskiej archikatedry, do prezbiterium powrócił słynny srebrny ołtarz ufundowany przez biskupa wrocławskiego Anderasa von Jerina. Już w momencie budowy kosztował ogromne pieniądze. Czy kwotę 10 tysięcy talarów w srebrze wysupłał ze swojej sakwy fundator, czy może złożyli się możni katolickiego Śląska, nie jest aż tak istotne. Ołtarz został zainstalowany we wrocławskiej katedrze w 1591 roku. Był chluba miasta i oczywiście obiektem pożądania przez rabusiów. Tak się złożyło, że po raz pierwszy w 1632 roku srebrne figury zostały schowane w skarbcu, gdy do Wrocławia zbliżały się wojska szwedzko-saskie. Żołnierze odarli wtedy ołtarz ze zdobionych srebrnych blach, które stanowiły tło dla figur świętych. Historycy przypuszczają, że na blachach tła były wyobrażenia wizerunku Jerozolimy. Pierwsza rekonstrukcja ołtarza miała miejsce w 1650 roku. Siostrzeniec biskupa Philipp von Jerin nakazał wybić szafę ołtarzową aksamitem w kolorze bordo i na tym tle zostały umieszczone gwiazdy srebrne i ustawiono figury świętych.

św.Jadwiga Śląska, fragm.

Przez następne stulecia w protestanckim Wrocławiu, mała gmina wyznaniowa pomnażała srebra ołtarzowe. I tak z czasem ołtarz biskupa Jerina został ustawiony wyżej, a podstawą ołtarza zostały srebra zamówione w Augsburgu. Antependium, tabernakulum, figury patronów, świeczniki. Złocone manierystyczne srebra biskupa Andreasa von Jerina i barokowe srebra augsburskie można było z bliska oglądać przez kilka miesięcy na wystawie „Dwa Ołtarze” w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.

Uroczystość powrotu srebrnego ołtarza do katedry zaczęła się 20 grudnia 2019 roku. Zaproszeni zostali sponsorzy, hierarchowie, zaprzyjaźnieni kapłani. Uhonorowani zostali podczas uroczystości ci, co zezwalali na działanie i ci, co fizycznie przyczynili się do powrotu tego jedynego w swoim rodzaju skarbu do prezbiterium wrocławskiej katedry. W gwarze podziękowań i gratulacji mogło umknąć uwadze nazwisko tego, który rozpoczął proces scalania ołtarza. To kurator, pracownik Muzeum Narodowego we Wrocławiu pan Jacek Witecki. Tak się złożyło, że zajmuję się metalem. Opiekuje się srebrami z katedry i skarbem średzkim, taką ma pracę. To on skojarzył, że ze słynnych wrocławskich sreber ołtarzowych zachowało się po spustoszeniach drugiej wojny światowej ponad 80% stanu. Zebrał dokumentację i przekonał możnych i władczych, że warto przywrócić srebrom z katedry wrocławskiej należne im miejsce.

św.Wincenty, fragm.

Oficjalnie arcybiskup wrocławski zaprezentuje wrocławianom odrestaurowany ołtarz w czasie pasterki 2019 roku. Wtedy zrekonstruowany ołtarz zostanie po raz kolejny pobłogosławiony i będzie służył wiernym.
Jeśli chcecie zobaczyć detale, to możecie tutaj. W katedrze podziwianie już tylko z daleka. Jeśli jesteście ciekawi opracowań naukowych związanych z ołtarzem, to polecam katalog do wystawy Dwa ołtarze, dostępny tutaj.

Czy zostanie ułożone misterium otwierania i zamykania ołtarza, takie jak na Jasnej Górze, dowiemy się w najbliższym czasie. Na razie ołtarz jest otwarty i prezentuje się wspaniale. Podwójne skrzydła też są zabytkowe, pięknie wymalowane przez wrocławskich mistrzów w XVI wieku.
Najważniejszą świątynię archidiecezji wrocławskiej budowały, odbudowywały, dekorowały kolejne pokolenia wiernych. Czym wyróżni się obecne pokolenie?
tekst, zdjęcia: Jerzy Dudzik