Zakażenie wirusem HIV – wiek nie gra roli

Wczasy, wyjazdy do sanatoriów, a wraz z nimi romanse… Zakażenie wirusem HIV może zdarzyć się zawsze i wszędzie, bez względu na wiek – dotyka także seniorów.

Zakażenie wirusem HIV – w jaki sposób sprawdzić, czy jesteśmy zdrowi? Jak przebiega badanie i gdzie można je bezpłatnie wykonać? Na te pytania odpowiada Magdalena Ankiersztejn-Bartczak, doktor nauk społecznych, prezes zarządu Fundacji Edukacji Społecznej, wieloletni doradca i koordynator Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych w Warszawie.

Redakcja: HIV był ważnym tematem w latach 90. Czy to ciągle jest problem społeczny?
Magdalena Ankiersztejn-Bartczak: Tak. Większość z nas pamięta HIV z lat 90. Mamy obraz wychudzonych osób z marginesu społecznego umierających na AIDS. XXI wiek to zupełnie inny obraz zakażenia. HIV dotyczy każdego. Nie ma znaczenia wiek, płeć czy orientacja seksualna. Na szczęście są dostępne leki, które bardzo skutecznie hamują namnażanie się wirusa. HIV nie odbiera lat życia – jeśli się o nim wie. Wcześnie wykryte zakażenia to szansa rozpoczęcia zażywania leków antyretrowirusowych zanim wirus zniszczy odporność.

Red.: Jak się ten wirus przenosi?
M.A.-B.: Ludzki wirus upośledzenia odporności – HIV przenosi się w Polsce przede wszystkim poprzez niezabezpieczone prezerwatywą kontakty seksualne. W naszym kraju mniej niż 10% osób kiedykolwiek zrobiło badanie w kierunku HIV. Zakażenia nie widać w morfologii krwi. Nie daje też szczególnych objawów, po których lekarz rodzinny mógłby je rozpoznać. Trzeba zrobić specjalistyczne kierunkowe badanie. W Polsce jest 30 Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych (PKD), gdzie test można wykonać bezpłatnie i anonimowo. Badanie w PKD zawsze poprzedzone jest rozmową ze specjalistą. Jej celem jest oszacowanie ryzyka, omówienie co oznacza wynik testu i jak można w przyszłości uchronić się przed zakażeniem. Wszystkie adresy punktów dostępne są na stronie www.projekttest.pl.

Red.: W jaki sposób przebiega badanie?
M.A.-B.: Przed zrobieniem testu czeka nas rozmowa z doradcą, który zada pytania, aby mieć pełen obraz sytuacji pacjenta. Rozmowa jest poufna i nieoceniająca. Później pielęgniarka pobiera krew z palca. Wynik jest dostępny już po 30 minutach. Przekazuje go nam doradca. To także czas na zadanie wszelkich trapiących nas pytań.

Red.: Co jeśli ktoś nie wie o swoim zakażeniu?
M.A.-B.: Niestety brak wiedzy, że HIV może dotyczyć każdego, powoduje, że ponad połowa osób, która dowiaduje się o swoim zakażeniu, jest już w fazie AIDS. AIDS to zespół nabytego niedoboru odporność. Pojawiają się choroby, które u osoby bez uszkodzonej odporności nie występują.

Red.: Czy HIV może dotyczyć osób starszych?
M.A.-B.: Najstarsza osoba, która otrzymała wynik dodatni w naszym Punkcie, miała 81 lat. Był to heteroseksualny mężczyzna. Było to świeże zakażenie z ostatniego roku, bo klient ten badał się rok wcześniej. Prawdopodobnie zakaził się od swojej nowej partnerki. Ona nigdy testu nie robiła. Miała zawsze stałych partnerów. Początkowo była wiele lat mężatką. Gdy mąż umarł, związała się z innym mężczyzną, również wdowcem. Była po menopauzie, więc przed ciążą się nie zabezpieczała. Nie wiadomo, który mężczyzna ją zakaził, bo żaden z nich testu wcześniej nie zrobił. Mąż zmarł na ciężkie zapalenie płuc, więc może to też było już związane z HIV. Niestety, szczególnie u osób po 50. roku życia, nawet lekarze nie myślą o HIV. Czasem osoby z późno wykrytym zakażeniem mają długą listę problemów zdrowotnych, gdzie test na HIV powinien być zrobiony. Niestety, nikt o tym nie myśli.

Red.: Gdzie można zrobić badanie?
M.A.-B.: Każda pełnoletnia osoba może wykonać bezpłatne i anonimowe badanie w kierunku HIV w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych prowadzonych przez Fundację. Za jednym razem można wykonać test nie tylko w kierunku HIV, ale i HCV (wirusowego zapalenia wątroby typu C) oraz kiły. Obie placówki dysponują tzw. szybkimi testami, co oznacza, że wynik badania klient otrzymuje już po ok. 30 min.

Red: Jeśli ktoś ma wątpliwości, czy zakażenie wirusem HIV może go dotyczyć, to z kim mógłby porozmawiać?
M.A.-B.: Fundacja Edukacji Społecznej prowadzi bezpłatną infolinię dla osób seropozytywnych (zakażonych wirusem HIV) i ich bliskich pod numerem telefonu: 800 14 14 23 czynną w poniedziałki i w środy od 16.00 do 19.00 oraz w piątki od 16.00 do 20.00.