Wschód słońca, zachód księżyca

Czasami rano oglądamy sobie wschód słońca, lub zachód księżyca.

Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl

Kopernik

Jesteśmy dumni z tego naukowca, który wyróżniał się sposobem myślenia i niekonwencjonalnym podejściem do rzeczy oczywistych. Bo przecież taką oczywistością są wschody słońca. Podobno, już wcześniej niektórzy spoglądający w niebo naukowcy uważali, że ciało niebieskie Ziemia wykonuje jakieś ruchy wobec gwiazdy Słońce. Podobno niektórzy Grecy tak uważali, ale chyba nie wszyscy. Większość ludzi do dzisiaj uważa, że to właśnie słońce wschodzi na wschodzie i później przez cały słoneczny dzień przemieszcza się po nieboskłonie. Za to Księżyc robi to zwykle w nocy. Chyba że mamy akurat nów.

Autopromocja

Starożytne mity

W starożytnych greckich czasach wymyślono, że to bóg Helios a później za panowania Rzymu to Sol był tym, który w rydwanie przemierzał nieboskłon. Tam na południu Europy mocniej słońce doskwiera latem, więc i rola słonecznego boga ważniejsza. Także w Egipcie bóg słońce zwany Ra odgrywał najważniejszą rolę w ich wierzeniach.

Reklama

Niewidoczna strona księżyca

Kiedy zadzierasz głowę i spoglądasz na Księżyc bez przyrządów optycznych, to nie dostrzegasz szczegółów. Ot taka jasna plamka na niebie, albo rogalik. Kiedy jednak spojrzysz przez lunetę, to dostrzeżesz więcej szczegółów i okaże się, że księżyc jest cały czas zwrócony do nas jedną stroną. Księżyc ma taką właściwość, że pomimo obracania się wokół własnej osi, cały czas widoczna z Ziemi jest jego jedna strona. Dlatego mieszkańcy ziemi mówią o widocznej stronie księżyca i tej drugiej. Jedni nazywają ją niewidoczna, a inni „ciemną”. Ci, co odrobinę zainteresowali się relacjami Ziemia, Księżyc, Słońce wiedzą, że niewidoczna strona Księżyca jest tak samo ciemna, jak nocna strona ziemi.

Patronat medialny

Jazda samochodem

Kiedy jedziemy samochodem, to wszystko, co we wnętrzu pojazdu pozostaje nieruchome, natomiast przesuwają się drzewa. Zauważyliście to? Siedzicie sobie ramię w ramię w czasie jazdy samochodem i spoglądacie przez szyby, jak przydrożne drzewa zmieniają swoje miejsce. Były z przodu a po chwili znalazły się za nami. To samo zjawisko zachodzi tylko na większą skalę w przypadku ruchu obrotowego ziemi. My na ziemi nie odczuwamy tego ruchu, choć tak po prawdzie to my się ruszamy, a nie Słońce.

Słowa mają znaczenie

Powstał taki wierszyk dla dzieci „Wstrzymał słońce, ruszył ziemię…”, by rodacy zrozumieli, jak doniosłe jest to odkrycie. I co? I nic! Dalej wszyscy mrowią, że słońce i księżyc wschodzą i zachodzą. A to przecież dwa różne układy i takie mówienie jest sprzeczne z astrofizyką. Słowa mają znaczenie i nie można nazywać tak samo pojawiania się nad horyzontem słońca i księżyca. Wygląda tak samo, ale to różne zjawiska.

Księżyc

księżyc nad wzgórzami Sycylii pojawia się o różnych porach, fot© Jerzy Dudzik

Z ruchem Księżyca związane są prawa Cassiniego. Ten wybitny francuski astronom z siedemnastego wieku opisał i udowodnił, jak zachowuje się księżyc. Został za to uhonorowany w dwudziestym wieku. Jego nazwiskiem została nazwana sonda Cassini, która dotarła do Saturna i 15 września została skierowana w atmosferę planety.

Czy Ziemia jest płaska?

Kopernik umarł 24 maja 1543 roku. Zatem mamy prawie okrągłą rocznicę naszej indolencji i lekceważenia praw fizyki i astronomii. Wiele rzeczy udało się zmienić. Stosowane powszechnie w Polsce mile, włóki i cetnary zostały zastąpione miarą metra, arami i gramami. Udała się też reforma kalendarza, choć niektórzy starocerkiewni dalej liczą według starego porządku. Jednak wschody i zachody oraz pozorny ruch Słońca pozostają poza zainteresowaniem naukowców. Widać są sprawy ważniejsze w astronomii niż nazewnictwo.

Jak szybko porusza się Ziemia wokół centrum galaktyki?

To jak szybko Ziemia krąży wokół Słońca, to wiemy. Rok nam zajmuje okrążenie Słońca. A ile to kilometrów?  tutaj link Łatwo to oszacować. Oczywiście Słońce wraz z całym swoim układem planetarnym krąży wokół centrum galaktyki. Te prędkości są już ogromne. Czy galaktyki krążą wokół siebie? Jeśli tak to prędkości znowu wzrastają.

Wschód słońca

ulubione zajecie na wakacjach, oglądanie wschodów albo zachodów słońca, fot© Jerzy Dudzik

Kiedy wstajesz przed pojawieniem się tarczy słonecznej nad horyzontem, to wiesz, że o różnych porach roku to miejsce jest w innym punkcie. Tylko dwa razy w roku, w czasie równonocy, tak naprawdę zobaczycie Słońce w miejscu nazwanym wschód. Azymut 90 stopni pokazuje tego dnia kompas. Zatem ten wschód tak naprawdę też jest umowny. To nie prawda, że Słońce wschodzi na wschodzie. A jak jest z Księżycem?

Zobacz również:

Campo de’ Fiori. Plac w Rzymie