Konkurs! Do wygrania moneta 150. rocznica urodzin Kazimierza Przerwy-Tetmajera o nominale 10 zł
12 lutego 2015 roku Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu monety „150. rocznica urodzin Kazimierza Przerwy-Tetmajera” o nominałach 200 zł i 10 zł.
W 2015 r. mija 150. rocznica urodzin jednego z najwybitniejszych poetów przełomu XIX i XX w. – Kazimierza Przerwy Tetmajera. Pochodził z ziemiańskiej rodziny o patriotycznych tradycjach. Należał do elity intelektualnej swoich czasów,
jego przyrodnim bratem był malarz Włodzimierz Tetmajer, a ciotecznym – Tadeusz Boy-Żeleński. Został uznany za głos młodopolskiego pokolenia, które odnalazło w jego poezji lęki i niepokoje końca wieku („Koniec wieku XIX”). Załamanie wiary w postęp i siłę człowieka „epoki pary i elektryczności” kazało mu szukać ratunku w sztuce, a następnie w dzikiej przyrodzie Tatr. I znalazł ją, obcując z naturą i kulturą Podhala. Dzięki temu powstały wyjątkowe cykle tatrzańskie, w których strofy wierszy („Widok ze Świnicy…”, „Melodia mgieł nocnych”) są mistrzowskimi opisami gór i ludzkiej duszy.
Tetmajer był też prozaikiem. Sławę przyniosła mu epopeja „Na Skalnym Podhalu”, będąca cyklem opowiadań – ubarwionych rubasznym, ludowym humorem i stylizowaną gwarą – o ludziach tego regionu od czasów mitycznych do współczesności. Miarą talentu Tetmajera jest fakt, że sami górale uznali ten zbiór za własny, a zawarte w nim opowieści przekazywali potem w ustnych gawędach. Dzieło to odegrało ważną rolę w budzeniu ich świadomości narodowej.
W czasie I wojny poeta zaangażował się w działalność patriotyczną, stając po stronie Legionów Piłsudskiego („O żołnierzu polskim”). W okresie walk o granice brał udział w powstaniu Komitetu Spisza, Orawy i Podhala, który działał na rzecz przyłączenia ich do Polski. Po 1918 r. przeniósł się do stolicy, ale międzywojnie było już schyłkiem jego aktywności. W 1921 r. został wybrany prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy, a w 1934 r. Wyróżniony honorowym członkostwem Polskiej Akademii Literatury. Schorowany i załamany po utracie syna, wycofał się z życia publicznego. Otoczony opieką mieszkał do wybuchu wojny w Hotelu Europejskim w Warszawie, zmarł w szpitalu w pierwszych miesiącach II wojny (18 I 1940).
Na rewersie złotej monety widnieje portret Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Po jego prawej stronie widoczny jest zarys parzenicy, motywu charakterystycznego dla sztuki ludowej Podhala. W tle umieszczony został dziewięćsił bezłodygowy. Na awersie monety przedstawiono zarys Giewontu, a za nim górę Gerlach, na której znajduje się Przełęcz Tetmajera.
Na rewersie srebrnej monety widnieje wizerunek Kazimierza Przerwy-Tetmajera na tle skały, na której wykuto jego imię i nazwisko oraz daty urodzin i śmierci. Po lewej stronie portretu umieszczono szarotkę – kwiat charakterystyczny dla regionu i sztuki podhalańskiej. Na awersie monety przedstawiono Morskie Oko w Tatrach, w którego wodach odbijają się limby oraz górskie szczyty.
Grzegorz P. Bąbiak
Spis Treści
UWAGA, KONKURS!
W ramach współpracy z wrocławskim Oddziałem Okręgowym Narodowego Banku Polskiego zapraszamy na konkurs. Do wygrania moneta wydana z okazji 150. rocznicy urodzin Kazimierza Przerwy-Tetmajera o nominale 10 zł.
Co trzeba zrobić, by wygrać?
Należy podać gdzie znajduje się przełęcz imienia Tetmajera. Odpowiedzi prosimy przesyłać na adres mailowy redakcja@czerwonyportfelik.pl. Wygrywa czwarta poprawna odpowiedź!
- „Gazeta Senior” listopad 2024 [11/2024] Sprawdź, co w numerze! - 30 października, 2024
- Targi Książki w Katowicach 8-10 listopada 2024. Wstęp wolny dla seniorów. - 25 października, 2024
- Forum Polityki Senioralnej w Poznaniu: wsparcie dla samorządów w obliczu starzenia się społeczeństwa - 14 października, 2024