13. Emerytura 2024. Perspektywy, polityczne kulisy, aktualne zasady wypłaty i wysokość trzynastki
Tzw. trzynasta emerytura stała się jednym z ważnych dodatków do świadczeń emerytalnych w Polsce. Po wyborach pojawia się wiele pytań i spekulacji na temat jej dalszych losów. Dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się możliwym scenariuszom związanym z trzynastką w nadchodzącym roku. Sprawdzamy, jakie polityczne deklaracje dotyczące tego świadczenia padają na politycznej scenie, a także jakie zmiany w prawie mogłyby wpłynąć na tę ważną formę wsparcia dla emerytów i rencistów.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej gazetasenior.pl
Spis Treści
13. emerytura przepisy regulujące wypłatę świadczenia [2023]
Przypomnijmy najważniejsze reguły rządzące tzw. dodatkowym rocznym świadczeniem, czyli tzw. trzynastą emeryturą.
Trzynastka to roczny dodatek, który otrzymują wszyscy emeryci i renciści, niezależnie od wysokości ich podstawowego świadczenia emerytalnego. Warunki wypłaty trzynastej emerytury reguluje ustawa, czyli jest ona niezależna od woli rządzących.
Dodatek seniorzy otrzymują w kwietniu. ZUS oraz pozostałe organy emerytalne wypłacają go automatycznie wszystkim uprawnionym bez konieczności składania wniosku. Kwota trzynastej emerytury wynosi tyle, ile najniższa emerytura obowiązująca od 1 marca danego roku. W 2023 r. najniższa emerytura, a więc także trzynasta emerytura, wyniosła 1588,44 zł brutto, czyli maksymalnie 1445,48 zł do ręki.
W 2024 r. minimalna emerytura, przy założonej w ustawie budżetowej waloryzacji na rok 2024 na poziomie 12,3 proc., może wynieść 1783,82 zł brutto tj. maksymalnie 1623,27 zł na rękę. To oznacza podwyżkę o ok. 178 zł.
Zobacz również: Dodatek dla sołtysów do emerytury, czyli tzw. Sołtysowe. Co się zmieni? [projekt ustawy]
13. emerytura: kto wprowadził, a kto poparł dodatek do emerytury?
13. emerytura wypłacana jest od 2019 r. Dodatkowe świadczenie zostało wprowadzone przez rząd PiS i rok później zagwarantowane w ustawie.
Dziś mało kto pamięta, że za tą ustawą głosowało 432 posłów, dziewięciu wstrzymało się od głosu, a jeden – z Konfederacji – zagłosował przeciw. Dla przypomnienia – w Sejmie zasiada 460 posłów, więc 13. emeryturę poparli nie tylko reprezentanci PiS, ale także posłowie Koalicji Obywatelskiej, Polskiego Stronnictwa Ludowego i Lewicy. Następnie ustawa trafiła na biurko prezydenta Andrzeja Dudy, który złożył swój podpis.
Mimo tak szerokiego poparcia dla 13. emerytury Prawu i Sprawiedliwości udało się przekonać część seniorów, że jeśli opozycja wygra wybory parlamentarne, to zlikwiduje dodatki do emerytury.
Z postulatem likwidacji 13. i 14. emerytury do wyborów szła jedynie Konfederacja. Choć nawet to ugrupowanie postulowało godną waloryzację w miejsce dodatkowych świadczeń.
Nowa Lewica, patrząc na ich program, to nieba przychyliłaby seniorom. A lider Koalicji Obywatelskiej Donald Tusk, przy każdej okazji, której próżno było szukać w TVP, powtarzał, że „nic co zostało dane, nie zostanie zabrane”. Tylko Trzecia Droga, czyli Polskie Stronnictwo Ludowe oraz Polska 2050 były bardziej powściągliwe w obietnicach i chciałyby najpierw przyjrzeć się stanowi finansów publicznych.
Były premier Donald Tusk, prawdopodobny kandydat na przyszłego premiera, nie zapowiada więc rewolucji w dodatkach do emerytur, której tak obawiają się seniorzy i wyborcy Prawa i Sprawiedliwości. Musimy jednak wziąć pod uwagę, że wiele osób głosujących na prawicę w żadne zapewnienia politycznych przeciwników PiS nie wierzy. Prześledźmy zatem, jak wyglądałoby zlikwidowanie 13. emerytury od strony formalnej i politycznej.
Zobacz również: Bon Senioralny 2024: nowe świadczenie dla seniorów [wszystko, co już wiemy w jednym miejscu]
Likwidacja 13. emerytury [scenariusze]
Aby zlikwidować dodatek zapisany w ustawie należałoby przegłosować w Sejmie przepisy znoszące 13. emeryturę, a te, aby wejść w życie, musiałaby zostać podpisane przez prezydenta. Trudno sobie dziś wyobrazić taki scenariusz. PiS od razu wykorzystałoby to do rozpętania burzy wokół tematu i wydaje się tylko czekać na tego typu polityczne „prezenty” od przyszłego rządu. Co to oznacza dla seniorów? Patrząc realnie i odrzucając wszelkie polityczne sympatie i antypatie, zapowiada to niezagrożoną wypłatę trzynastki w 2024 r., która jest już zaplanowana w ustawie budżetowej na przyszły rok.
Jak będzie wyglądał los 13. emerytury w dłuższej perspektywie, trudno dziś powiedzieć. Nowy rząd z pewnością przyjrzy się dokładnie stanowi finansów publicznych. Pamiętajmy również, że partie demokratycznej opozycji szły do wyborów z wieloma ciekawymi propozycjami dla seniorów, mimo że seniorzy w większości poparli PiS.
Eksperci sugerują, że jeśli jakikolwiek dodatek w przyszłości miałby zostać cofnięty, to raczej będzie to zamiana jednego rozwiązania na inne, niż zabieranie wcześniej przyznanych świadczeń, ponieważ każde inne posunięcie byłoby politycznie zbyt kosztowne dla nowego rządu.
Zobacz również: 13. emerytura 2024: przewodnik po trzynastej emeryturze [kwota do ręki, terminy wypłaty, kto ma prawo, a kogo omija dodatek?]
Donald Tusk o dodatkowych świadczeniach [obietnica nieodebrania]
Co jeszcze może uspokoić seniorów zaniepokojonych perspektywą odebrania dodatkowych świadczeń? Jak ponownie oświadczył Donald Tusk – już po wyborach parlamentarnych – podczas spotkania na wrocławskim Jagodnie 6 listopada br. „Nic nie będzie odebrane”. Odpowiadając na pytania zebranych mieszkańców stolicy Dolnego Śląska wyjaśnił także, jak rozumie dziś politykę socjalną: „Ludzie mają swoje jedno życie, jeśli władza coś dała np. zasiłek, 500+, to nie może być tak, że przychodzi kolejna władza i to zabiera. Ludzie organizują swoją przyszłość w oparciu o to, co dostali. Władzy nie bierze się po to, aby wywracać ludziom życie do góry nogami”. Lider KO zapowiedział, że „Musimy odpowiedzialnie zadbać o to, aby tych pieniędzy starczyło”.
Donald Tusk przypomniał także o zaproponowanej przez Koalicję Obywatelską w kampanii wyborczej obniżce podatku, tj. podwyższeniu kwoty wolnej od podatku do 60 tys. złotych. Ta zmiana byłaby na rękę także emerytom, którzy dzięki niej nie musieliby dzielić się z fiskusem m.in. 13. emeryturą.
Zobacz również: Bezpłatne leki 65+. Jakie leki za darmo po 65 roku życia? [LISTA, WYSZUKIWARKA]
13. emerytura bez podatku [wyższa kwota wolna]
Niby mamy emeryturę bez podatku, ale niestety wciąż tylko niby. W 2023 r. większość seniorów od 13. emerytury musiała zapłacić 9 proc. składki zdrowotnej i 12 proc. podatku dochodowego, dlatego wysokość dodatkowego świadczenia w praktyce była różna dla poszczególnych emerytów, a dla większości niższa niż 1 445,48 zł na rękę. Skąd te różnice?
Lwia część emerytów otrzymująca w kwietniu dwa świadczenia, czyli emeryturę zasadniczą i 13. emeryturę przekroczyła kwotę 2 500 zł brutto. Dziś zwolniona z podatku dochodowego jest tylko emerytura do wysokości 2 500 zł brutto. Od emerytury wyższej niż 2 500 brutto (dokładnie od nadwyżki) należy zapłacić również podatek, a to pomniejsza wysokość emerytury, w tym 13-tki do ręki. Jeżeli kwota wolna od podatku wzrosłaby do zapowiadanych 60 tys. zł, czyli wynosiłaby dwa razy tyle, ile wynosi obecnie, podatek zostałby w kieszeniach emerytów.
Jeżeli interesują Cię informacje dotyczące 13.emerytury, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
- Oszuści podszywają się pod NFZ! Uwaga na rzekomą kartę ubezpieczenia zdrowotnego - 24 kwietnia, 2024
- Druga waloryzacja emerytur: lepsze zabezpieczenie finansowe seniorów [zasady, terminy, TABELA] - 22 kwietnia, 2024
- Nie daj się nabrać na fałszywe SMS-y o długach! Ostrzeżenie dla seniorów - 16 kwietnia, 2024