Komu NIE przysługuje 14. emerytura? [wypłaty wrzesień 2023]
8 sierpnia br. weszła w życie ustawa o dodatkowym rocznym świadczeniu, która wprowadza na stałe wypłatę kolejnego – obok 13. emerytury – dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla seniorów. Jednak wysokość świadczenia, jak i kryteria przyznawania 14. emerytury różnią się od zasad przyznawana 13-tki, którą otrzymują wszyscy seniorzy bez wyjątku i w pełnej wysokości.
Nie wszyscy seniorzy otrzymają 14. emeryturę. Część uprawnionych otrzyma świadczenie podzielone. Jeszcze inni, dodatek pomniejszony z uwagi na obowiązujący próg dochodowy. Ponadto z roku na rok liczba osób otrzymujących wsparcie w postaci 14. emerytury będzie maleć. Wyjaśniamy.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl
Spis Treści
Ile osób otrzyma 14. emeryturę w 2023 r. ?
Według szacunków MRiPS do czternastek w 2023 r. uprawnionych będzie około 8,3 mln osób. Pełną kwotę świadczenia otrzyma 6,8 mln osób, a 1,5 mln świadczeniobiorców w pomniejszonej wysokości.
Liczba osób, którym przysługuje 14. emerytura, maleje. Wynika to z faktu, że emerytury co roku podlegają waloryzacji, a próg dochodowy uprawniający do dodatkowego świadczenia pozostaje na niezmienionym poziomie. Przyjęte przepisy nie zakładają waloryzacji jego wartości. Wstępne założenia mówiły o poprzeczce ustawionej na poziomie 120 proc. średniej emerytury. Jeżeli utrzymano by tę zależność, próg zmniejszający w tym roku wyniósłby blisko 4 tys. zł.
Rok wypłaty świadczenia | Liczba uprawnionych do 14-tki [mln] | Wypłata 14.-tki w pełnej wysokości [mln] | Wypłata 14-tki w pomniejszonej wysokości [mln] |
2023 | 8,3 | 6,8 | 1,5 |
2022 | 9,0 | 7,7 | 1,3 |
2021 | 9,1 | 7,9 | 1,2 |
Kto nie otrzyma 14. emerytury w tym roku. Kogo ominie w latach kolejnych? Prześledźmy.
Zobacz również: Waloryzacja emerytur 2024. PROGNOZA podwyżki 12,3 proc. [TABELA]
Komu przysługuje 14. emerytura 2023?
Prawo do dodatkowej 14. emerytury będzie przysługiwać osobom uprawnionym do:
- emerytur i rent w systemie powszechnym (ZUS), rolników (KRUS), służb mundurowych,
- emerytur pomostowych, kapitałowych i częściowych,
- świadczeń i zasiłków przedemerytalnych,
- rent socjalnych, rodzinnych, z tytułu niezdolności do pracy, wypadkowych,
- nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych,
- rodzicielskich świadczeń uzupełniających tzw. Emerytury MAMA 4+
- świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych,
- rent inwalidów wojennych i wojskowych.
Aby otrzymać 14. emeryturę, prawo do ww. świadczenia nie może zostać zawieszone na dzień wskazany w przepisach. Jednak samo prawo do dodatkowego świadczenia nie oznacza, że świadczenie zostanie automatycznie wypłacone. W przypadku 14. emerytury, które adresowane jest do najbiedniejszych emerytów i rencistów, obowiązuje próg zmniejszający świadczenie tj. 2900 zł.
W przypadku pobierania więcej niż jednego świadczenia (tzw. zbiegu prawa do świadczeń) przy ustalaniu prawa i wysokości do 14. emerytury brana pod uwagę będzie suma świadczeń, a przysługiwać będzie tylko jedna 14. emerytura. W takim przypadku decyzje wydaje i świadczenie wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Zobacz również: 14. emerytura 2023 [Podpis prezydenta]. Dodatek na stałe, elastyczny termin wypłaty, próg dochodowy bez waloryzacji
Komu nie przysługuje 14. emerytura?
14. emerytura nie dla sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku
Ustawa wprowadzająca tzw. 14. emeryturę na stałe nie obejmuje dodatkowym świadczeniem sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku. Przejście w stan spoczynku nie zmienia charakteru prawnego ich uposażenia, więc formalnie nie mają oni statusu emeryta lub rencisty.
14. emerytura nie dla lepiej uposażonych emerytów
14. emerytury w 2023 r. otrzymają wyłącznie emeryci, których emerytura, renta, lub suma różnych świadczeń nie przekroczą kwoty 4438,44 zł brutto. Osoby z wyższymi świadczeniami nie mają prawa do dodatkowej emerytury.
14. emerytura pomniejszona „złotówka za złotówkę”
14 emerytura pomniejszona według zasady „złotówka za złotówkę” będzie przysługiwać emerytom i rencistom, których wysokość świadczenia mieści się w przedziale od 2900 zł do 4438,44 zł brutto. Kwota najniższej 14. emerytury wyniesie 50 zł brutto.
14. emerytura nie dla emerytów z zawieszonymi świadczeniami
14. emerytura nie będzie przysługiwać osobom, którym prawo do emerytury lub renty zostało zawieszone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego.
Jeżeli zapowiadane wypłaty popłyną do seniorów w sierpniu, to ostatni dzień miesiąca poprzedzający miesiąc wypłaty przypada na 31 lipca br. Jeżeli senior otrzyma 14. emeryturę we wrześniu, wówczas będzie to 31 sierpnia br. etc.
Zawieszenie emerytury lub renty dotyczy tzw. wcześniejszych emerytów, czyli osób, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego – odpowiednio 60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn, a pobierają świadczenie z ZUS i jednocześnie pracują zarobkowo. Te osoby, jeżeli chcą otrzymać 14. emeryturę, muszą pamiętać, aby ich dochody zmieściły się w tzw. limitach dorabiania.
Od 1 czerwca br., aby ZUS nie zawiesił wypłaty świadczenia, dodatkowy miesięczny przychód między czerwcem a wrześniem nie może być wyższy niż 9 261,60 zł brutto, co stanowi 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
14. emerytura nie dla tzw. jesiennych emerytów
Osoby, które uzyskają status emeryta lub rencisty po dacie wskazanej w przepisach, nie otrzymają 14. emerytury w 2023 r. Jak mówi ustawa – dzień weryfikacji statusu emeryta rencisty przypadnie na ostatni dzień miesiąca poprzedzający miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, czyli 14-tki.
14. emerytura 2023 nie zajmie komornik
Czternasta emerytura jest wyłączona spod zajęć komorniczych, nawet jeśli świadczenie wpływa na konto bankowe. Środki z 14-tki nie mogą zostać zajęte ani przez bank, ani przez komornika na poczet długów.
14. emerytura nie wlicza się również do dochodu przy ubieganiu się o pomoc społeczną, alimenty czy świadczenia z programu „Rodzina 500 plus” dla niesamodzielnych.
Zobacz również: Wysokość 14-tki na rękę i kwota przelewu [TABELA emerytura od 600 zł do 4438 zł]
14. emerytura podzielona – dla kogo?
14. emerytura do renty rodzinnej
14. emerytura przysługuje również pobierającym rentę rodzinną. Jeśli jednak do tego rodzaju renty uprawniona jest więcej niż jedna osoba, to 14-tka zostanie podzielona proporcjonalnie pomiędzy wszystkich uprawnionych. Np. Jeśli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby, to w 2023 r. każdej przysługuje po 794,22 zł brutto, jeżeli są to trzy osoby to 529,48 zł brutto etc. Zakładając, że 14 emerytura zostanie wypłacona w wysokości minimalnej emerytury.
14. emerytura do renty rodzinnej a renta socjalna
Jeśli do renty rodzinnej uprawniona jest więcej niż jedna osoba i przynajmniej jedna z nich uprawniona jest do renty socjalnej, to 14. emerytura podzielona będzie między osoby uprawnione do renty rodzinnej, ale z wyłączeniem osoby lub osób uprawnionych do renty socjalnej. Osobie lub osobom wyłączonym przysługuje prawo do 14. emerytury.
Zobacz również: Dodatek dla sołtysów do emerytury, czyli tzw. Sołtysowe już od 1 lipca [Wniosek o sołtysowe – krok po kroku]
14. emerytura – do zwrotu
Prawo do 14. emerytury lub jej wysokość zostaną zweryfikowane i świadczenie trzeba będzie zwrócić w następujących sytuacjach.
- Prawo do emerytury zasadniczej nie istniało na dzień weryfikacji świadczeniobiorców np. ze względu na złożenie nieprawdziwych dokumentów.
- Prawo do emerytury zasadniczej zostało zawieszone ze względu na przekroczenie limitu dorabiania.
- Zmianie uległa wysokość zasadniczej emerytury np. w związku z wnioskiem o doliczenie składek, stażu pracy lub ustaleniem świadczeń zbiegowych.
ZUS lub inny organ emerytalno-rentowy po uzyskaniu informacji o zaistniałej sytuacji uzna 14. emeryturę za świadczenie nienależnie pobrane i trzeba będzie je zwrócić.
Zobacz również: Renta wdowia – debata w Sejmie [RELACJA]. Kto popiera to rozwiązanie? Kiedy renta wdowia wejdzie w życie?
Zaległa 14. emerytura — dla kogo?
Istnieją sytuacje, kiedy 14. emerytura może zostać przyznana w terminie późniejszym niż standardowe wypłaty, jeżeli okaże się, że na dzień weryfikacji (tj. ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty 14. emerytury) spełnialiśmy kryteria wypłaty. Może to być wynikiem procesu zakończonego wyrokiem sądu, który przyznał nam prawo do emerytury lub renty. Także w przypadku, gdy świadczenie było zawieszone na wniosek emeryta, a nie było ku temu uzasadnienia, zaległa 14-tka zostanie przyznana i wypłacona.
Jeżeli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również:
14. emerytura 2023. Oferują pomoc przy wniosku o 14-tkę? To oszustwo!
14 emerytura 2023 – termin, próg dochodowy, kwota [AKTUALNOŚCI]
- „Senior w Dobrej Formie” – aktywność fizyczna kluczem do zdrowia i wysokiej jakości życia silversów - 9 grudnia, 2024
- BON SENIORALNY: projekt ustawy [KOMPENDIUM] - 9 grudnia, 2024
- Bezpłatne porady notariuszy w całej Polsce! Sprawdź, gdzie skorzystasz z pomocy w Dniu Otwartym Notariatu [adresy i numery telefonów] - 22 listopada, 2024