Mała czarna, czyli krótki przewodnik po rodzajach kaw

Jeszcze do niedawna większość z nas znała tylko kawę czarną, z cukrem lub mlekiem. A jeszcze wcześniej nie wyobrażaliśmy sobie dnia bez tzw. zalewajki, błędnie nazywanej kawą parzoną po turecku. Dziś triumfy święcą rodzaje kaw o obco brzmiących nazwach, które dla wielu osób, a szczególnie seniorów, są mało zrozumiałe.

Według statystyk 80 proc. Polaków regularnie pije kawę. Zazwyczaj raczymy się nią w domu, choć coraz częściej wybieramy kawiarnie. Szczególną popularnością cieszą się tzw. sieciówki, jak np. Starbucks, Coffeeheaven, Costa Coffee czy McCafe. Wypijemy w nich zarówno kawy czarne, białe, jak i na ciepło lub na zimno. Możemy też zamówić napoje na bazie kawy, czyli frappuccino oraz napoje o smaku kawy, ale bez zawartości kofeiny.
Jak jednak wybrać to, na co mamy ochotę, nie wiedząc, co kryje się pod obco brzmiącymi nazwami? Jak połapać się w tym, co jest kawą, a co tylko napojem o smaku kawy?
Przedstawiamy Państwu krótki przewodnik po rodzajach kaw dostępnych w kawiarniach.

Espresso
To najbardziej klasyczna czara kawa, mająca swoje źródło we Włoszech. Jest bazą wielu napojów kawowych. Dobrze przyrządzone espresso można poznać po kremowej piance na powierzchni. Serwuje się je w niewielkich filiżankach o kształcie cylindra i pojemności ok. 50-70 ml. Do espresso zwykle podawana jest szklanka wody, którą popija się pomiędzy łykami tej mocnej kawy. Może występować też w innych wersjach: jako espresso lungo (sporządzane z większą ilością wody, zwane wydłużonym) albo espresso ristretto (tzw. skrócone, bardziej skoncentrowane – przygotowywane z mniejszej ilości wody; jest bardzo popularne we Włoszech).

Espresso macchiato (czyt. makiato)
To esencjonalne klasyczne espresso, do którego dodaje się odrobinę spienionego mleka (ciepłego lub zimnego). Pijemy je, podobnie jak tradycyjne espresso, w niedużych filiżankach albo w niewielkich naczyniach z uszkiem z białego szkła.

Cappuccino
Swoją nazwę zawdzięcza mnichom z zakonu kapucynów. Cappuccino to łagodny kawowy napój, składający się po równo z espresso, ciepłego mleka i mlecznej piany. Klasyczne cappuccino podaje się w filiżankach o lekko pękatym kształcie i większej pojemności – ok. 150-200 ml. Powierzchnię napoju często posypuje się cynamonem, kakao albo tartą czekoladą.
Istnieją odmiany cappuccino: cappuccino chiaro (czyt. kiaro) – lżejsze, serwowane z dodatkiem większej ilości mleka, cappuccino scuro – mocniejsze, tylko z odrobiną mleka oraz cappuccino freddo, czyli cappuccino na zimno, z kawałkami lodu.

Caffè latte
To nic innego jak kawa z mlekiem, przyrządzana w proporcjach: 1/3 espresso i 2/3 ciepłego, lekko spienionego mleka. Serwuje się je w wysokich szklankach lub dużych filiżankach, podobnych do tych, w których pijemy cappuccino. Można również spotkać inną wersję tej kawy – caffè latte freddo i jest to wtedy kawa schłodzona, z dodatkiem cukru.

Latte macchiato
Latte macchiatto to łagodna kawa, składająca się z trzech warstw: najniższą stanowi mleko, środkową – espresso, a najwyższą – delikatna mleczna piana. Powierzchnię napoju posypuje się cynamonem lub tartą czekoladą, najlepiej gorzką. Kawa ta jest podawana w wysokich szklankach, o pojemności ok. 250 ml i z łyżeczką na długim trzonku. Spopularyzowali ją Amerykanie, którzy lubią lekkie kawy wypijane w dużej ilości.

Caffè coretto
Tę włoską kawę przygotowuje się na bazie naparu espresso z dodatkiem niewielkiej ilości alkoholu (najczęściej grappy, sambuki, koniaku) i cukru. Podaje się ją w małych i niskich szklaneczkach.

A może w domowym ekspresie?
Jeśli lubimy kawę i zależy nam, by była naprawdę dobrej jakości, warto zaopatrzyć się w dobry ekspres. Na rynku dostępne są ekspresy przelewowe, ciśnieniowe i kapsułkowe. Przelewowe są najtańszymi i najprostszymi urządzeniami, mają jednak mniejsze możliwości przyrządzania kawy: proces parzenia jest tu dłuższy i bardziej pracochłonny, trzeba też pamiętać o kupnie papierowych filtrów. Ekspresy ciśnieniowe wykorzystujące wysokie ciśnienie umożliwiają przyrządzanie różnych rodzajów kawy, poza tym kawa w ten sposób przygotowana jest zdrowsza i lepiej przyswajalna przez organizm. W ekspresach kapsułkowych natomiast zamiast ziaren kawy wykorzystuje się specjalne kapsułki ze zmieloną kawą. Kapsułki te zawierają różne rodzaje kawy, np. latte czy cappuccino.

Jaki ekspres wybrać?
Wybór ekspresu nie powinien być jednak przypadkowy. Przedstawiamy wskazówki pomocne przy jego kupnie. Po pierwsze, dostosujmy typ ekspresu do liczby korzystających z niego osób oraz ilości sporządzanej dziennie kawy. Jeśli wypijamy do 2 filiżanek w ciągu dnia warto kupić ekspres ciśnieniowy ręczny. Jeśli z ekspresu korzystać będą dwie osoby, polecamy ekspres automatyczny. Jeśli lubimy mocną kawę bez żadnych dodatków, możemy zdecydować się na ekspres przelewowy. Nie zaparzymy w nim jednak latte ani cappuccino. Gdy nie lubimy tracić czasu, egzamin zda ekspres ciśnieniowy – w dodatku kawa w nim przygotowana zawiera dwa razy mniej kofeiny niż parzona w ekspresie przelewowym. Kawiarka to dobry pomysł dla posiadaczy małej kuchni i jednocześnie miłośników mocnej kawy. Jeśli pijemy kawę w krótkich odstępach czasu, wybierzmy model z opcją podtrzymania ciepła.

Mleko i kapsułki
Kawosze preferujący caffe latte powinni zaopatrzyć się w urządzenie z systemem spieniania i podgrzewania mleka. Dostępne są również ekspresy z systemem do przygotowania cappuccino. Jeśli lubimy ten typ kawy, wybierzmy sprzęt z wbudowanym pojemnikiem na mleko. Popularne ostatnio ekspresy kapsułkowe, choć same nie kosztują wiele, wiążą się z dodatkowymi wydatkami na kapsułki. Producenci bowiem zarabiają właśnie na nich – jeśli więc kupimy sprzęt konkretnej firmy, będziemy musieli kupować kapsułki również tej samej firmy. Na rynku pojawiły się niedawno zamienniki oryginalnych kapsułek, tańsze nawet o 30 procent. Producenci grożą pozwami, ale zaradni Polacy zaopatrują się w zamienniki, oszczędzając na oryginałach.

Przepis na czekoladowe frappuccino
Składniki (na 3 szklanki): 4 łyżeczki kawy instant zaparzone w pół szklanki wody, 1,5 szklanki lodów czekoladowych, 2 szklanki lodu, 4 łyżki czekolady w proszku.
Przygotowanie: Parzymy kawę, a następnie ją schładzamy. Gdy jest już zimna, miksujemy kawę z resztą składników, aż wszystkie się połączą, a lód się pokruszy. Podajemy z bitą śmietaną.

MW

Źródło: „Gazeta Senior”, Kraj, październik-listopad-grudzień 2015

fot. Pixabay