PsychoSEKSualność seniorów. Maja Wencierska seksuolożka [ROZMOWA]
Mamy Michalinę Wisłocką, Zbigniewa Lwa-Starowicza, Srebrny Warkocz, czyli Klaudię Latosik i Olgę Żukowicz, a teraz dołącza do nich Maja Wencierska, seksuolożka, współautorka Poradnika „Psychoseksualność osób w wieku senioralnym” i warsztatów dla seniorów z psychoseksualności.
O Poradniku, do którego warto zajrzeć, przełamywaniu tabu przez współczesne seniorki i nowej normalności rozmawiam z Mają Wencierską.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl
Spis Treści
Maja Wencierska seksuolożka [ROZMOWA]
Linda Matus: „Tłumienie popędu seksualnego nigdy dobrze się nie kończy, bo jest to tłumienie jednego z najsilniejszych popędów w naszym życiu” – mówi prof. Lew-Starowicz, którego cytujecie w Poradniku. To jest wielka życiowa energia, dlaczego seniorzy pozwolili ją sobie odbierać?
Maja Wencierska: Oczekiwania seniorów, że będziemy poruszać tzw. te tematy, są duże, ale często towarzyszą im obawy np. czy trzeba będzie mówić o sobie. Bezpieczna atmosfera to podstawa dialogu o intymności, a opory mają zresztą nie tylko seniorzy, źródłem tego zjawiska jest wychowanie. Bo skąd seniorzy czerpali wiedzę na temat życia intymnego? Rodzice milczeli. Czasem starsza siostra coś zdradziła albo ciocia powiedziała, skąd wzięło się nowe dziecko w rodzinie. To jest brzydkie, wstydliwe, zarezerwowane dla męża po ślubie przy zgaszonym świetle.
W takiej atmosferze dorastali.
Dziś poprzez pokazywanie dobrych przykładów także w mediach, osoby z pokolenia 60+ znajdują w sobie odwagę, aby eksplorować ten obszar. Przyznają, że mimo zmarszczek dusza w środku wciąż ma 15 lat. Czekają na zielone światło, na informację, że w ich wieku jeszcze można. Coraz częściej słyszę od seniorów, że trzeba pozwolić tej energii zaistnieć i dzięki temu być w życiu szczęśliwym.
Edukacja seksualna to sprawa, z którą do dziś mamy kłopot, a seniorzy wydają się w tym kontekście pokoleniem straconym. Brak wiedzy. Nieumiejętność mówienia o seksie, intymności bez wstydu, przemocy czy żenujących często dowcipów. Do tego wychowanie i religia. Pokaźny bagaż, a dali radę. Czy tylko media załatwiają sprawę edukacji seksualnej seniorów?
I tak i nie. Zaszła jednak wielka kulturowa rewolucja. Gdy przeglądałam materiały dla seniorów sprzed kilkunastu lat, to znalazłam tam syropy na kaszel, przepisy na przetwory, pomysły na zabawę z wnukami i co zrobić z włóczki. Dziś senior jest pełnoprawnym uczestnikiem życia w każdej możliwej sferze.
Media robią dobrą robotę, pokazując, że można żyć inaczej, spełniać swoje marzenia i że to jest Ok – czyli normalne, akceptowane i piękne. A zachowanie zdrowia fizycznego i psychicznego, czemu seks pomaga, jest najlepszą inwestycją w siebie.
Poradnik to stu stronicowe kompendium wiedzy – teoria i praktyka. Z założenia kierowany był do opiekunów seniorów, szczególnie osób pracujących w instytucjach np. domach opieki, ale jest to ciekawa lektura dla każdego. Jak z niego korzystać? Podpowiedzmy.
Pierwsze części związane z prawami do miłości i seksualności, te o fizjologii starzenia się w aspekcie psychoseksualnym czy o tym, jak rozmawiać na „te” tematy jak najbardziej. Spotykam się również na warsztatach z osobami z uniwersytetów trzeciego wieku, które chcą to omawiać na zajęciach w swoich grupach. A Poradnik traktują jako inspirację do dyskusji nie tylko w senioralnym gronie.
To na co zwracam uwagę w Poradniku, to fakt, że może nie jest to wiedza tajemna, ale jest to kompendium wiedzy podane w przystępny sposób. Jeżeli chodzi o edukację seksualną, to dziś nie tylko seniorzy mają problem w dotarciu do rzetelnych źródeł. Ponieważ pracuję również z młodzieżą, to wiem, że im także brakuje wiedzy, co więcej czerpią ją z pornografii, gdzie nie ma ani rzetelnej wiedzy, ani pozytywnej seksualności. Trudności z dostępem mają więc dziś wszyscy, a tu mamy wszystko w jednym miejscu, wraz ze wskazówkami, gdzie szukać dodatkowych informacji dotyczących wybranych aspektów psychoseksualności.
Znajdziemy tu mnóstwo ciekawych informacji m.in. o naszych prawach seksualnych. Chcę odesłać czytelników do Poradnika w tym momencie, ale może wskaże nam Pani np. jedno, to najważniejsze.
Każdy z nas na różnych etapach życia ma różne zapotrzebowanie na realizację tych praw i pragnień. To się zmienia z wiekiem. Seksualność z biegiem lat może stać się wielopłaszczyznowa i bogatsza niż akrobatyka sypialniana. Seksualność wyraża się u starszych poprzez dotyk, przytulenie, wspólne chwile bez pośpiechu i bez tego, że coś musimy. Seniorzy chcą mieć prawo do seksualności, ale na własnych zasadach.
A seniorzy ze Świdnickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, którzy wzięli udział w warsztatach i wystąpili w kampanii promującej naszą innowację [przyp. red. których widzimy na zdjęciu ilustrującym i okładce lipcowego numeru „Gazety Senior”] pokazują, które prawa seksualne do nich przemówiły najbardziej.
Jeden z komentarzy zamieszczony przez kobietę pod informacją o Poradniku brzmiał „Niezłe pranie mózgów”. Często spotyka się Pani z krytyką edukacji psychoseksualnej, którą Pani propaguje.
Szczerze mówiąc, nie. Choć temat jest trudny, nie da się ukryć. Czasem słyszę pytania, czy Pani przyjechała nas seksualizować? Czy będę uczyć masturbacji? Czy będzie zmuszać do uprawiania seksu? Nie, nie będę. Chcę zachęcić do pozytywnej seksualności, pokazać, że to jest naturalna i piękna sfera.
Na warsztatach czasami widzę, np. po czyjejś minie, że coś się nie spodobało. Osoby starsze wciąż mają problem z wyrażeniem krytyki wprost. W takich sytuacjach dopytuję, co rozumie Pani przez pojęcie „pranie mózgu”.
W publikacji poruszane są także kwestie zdrowotne. Myślę, iż fakt, że cukrzyca może być przyczyną zaburzeń erekcji, obiło się o uszy seniorom. Jednak wpływ objawów choroby Parkinsona na sferę psychoseksualną trochę mnie zaskoczył, a diagnoza Alzheimera lub inne choroby demencyjne w kontekście seksualności to tematy arcytrudne.
Tak, jest to sytuacja skomplikowana i wieloaspektowa. Pracuję z małżonkami osób, które żyją z diagnozą Alzheimera. Mimo że to jest mąż lub żona, to chwile, kiedy nie pamiętają swojego partnera albo zapominają, czemu służy akt seksualny, są trudne. W takich przypadkach pracujemy głównie z emocjami, nad tym, jak okazywać sobie bliskość, aby obie strony czuły się dobrze. Dziś dużo mówi się także o świadomej zgodzie na akt seksualny wszystkich zaangażowanych stron. I to jest pytanie, czy osoba z chorobą Alzheimera, jest w stanie wyrazić świadomą zgodę?
Z wiekiem może pojawiać się wiele przeszkód zdrowotnych np. drżenie mięśni, suchość pochwy, problemy z erekcją, stomia etc. Przy niektórych problemach, potrzebujemy zewnętrznego wsparcia, aby realizować się w bezpieczny i satysfakcjonujący sposób. Czasem będzie to lekarz, farmaceuta, a czasem psycholog czy seksuolog. Nie poddawajmy się, traktujmy to jako kwestie do rozwiązania, a nie początek końca aktywności seksualnej.
Lubimy wyrokować, co jest normalne, a co niekoniecznie – także w sferze seksualnej. Choć wszyscy chyba dostrzegamy, że dziś te granice leżą daleko dalej niż to bywało. Myślę, że jedna z norm, o której wspomina Poradnik, może być bardzo ważna dla kobiet, które żyją w związkach, gdzie są nadużywane. Myślę o tzw. normie partnerskiej.
Co podpowiada Pani doświadczenie na temat jakości dojrzałych związków i zastosowania normy partnerskiej w praktyce.
Może mam szczęście w swojej praktyce, że często spotykam kobiety, które zmieniają swoje podejście i wyłamują się przekonaniom, które były im wpajane przez lata, że np. kobieta ma rodzić dzieci i służyć mężczyźnie, że seks służy wyłącznie prokreacji, ewentualnie przyjemności męża.
„Moje dziewczyny” z warsztatów – rocznik 40. – one już nie chcą tych starych norm. Wiele z nich pożegnało partnera i wchodzą w nowe związki, ale na swoich zasadach. Bardzo podoba mi się wsparcie tego zjawiska w najmłodszym pokoleniu – wielka komitywa z wnukami. Wnuki otwarcie mówią – babciu zasługujesz na miłość, partner ma Cię szanować. Uczymy się szacunku do siebie, egzekwowania swoich praw i partnerskich związków od kolejnych pokoleń.
Kwestią, której nie można pominąć, jest matematyka, kobiety żyją dziś blisko 10 lat dłużej niż mężczyźni. Panów jest mniej w tej grupie wiekowej, a i część z nich wciąż stoi na straży tradycyjnych przekonań, czemu trudno się nawet dziwić, one służą mężczyznom. Jak sobie radzić i gdzie szukać potencjalnych partnerów?
Często, gdy przyjeżdżam na warsztaty. „Fajnie, fajnie, ale gdzie masz chłopów?” – pytają. „Nie mam”. A potem: „A masz chociaż zabawki?”. „Tak, zabawki mam”. Panie są otwarte na gadżety erotyczne, które zapewniają satysfakcję solo. Chcą wiedzieć, jak działają.
Choć jest to temat obarczony dużym tabu, ale jeśli w grupie jest duże zaufanie, to Panie już dzisiaj otwarcie się przyznają, że znajdują sobie młodszych partnerów. Czyli podążają ścieżką wcześniej zarezerwowaną wyłącznie dla mężczyzn. Coraz częściej spotykam np. kobietę 75 lat, której partner ma lat 60 i obydwoje dobrze się z tym czują. Czasami jest to ukrywane z obawy przed ostracyzmem społecznym, ale takich par jest coraz więcej. Jeśli kobieta spotyka partnera, który jest miły, czuły, a jej już niewiele czasu zostało, to chce już tak żyć.
Seniorki mają tyle energii. Pracuję także z młodzieżą, więc często słyszę, jak im się czegoś nie chce. W grupie 60+ nie ma takich problemów, a ja karmię się tą energią.
„Psychoseksualność osób w wieku senioralnym” PORADNIK
„Psychoseksualność osób w wieku senioralnym” Poradnik dla instytucjonalnych i nieformalnych opiekunów opracowany przez Maję Wencierską oraz Kamilę Pszenną reprezentującą Stowarzyszenie Centrum Inicjatyw Edukacyjno-Społecznych jest bezpłatnie dostępny na stronie sieciwsparcia.pl
PORADNIK do pobrania [PDF] pod adresem TUTAJ
fot. Michał Kacprzak, Seniorzy ze Świdnickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku;
Jeżeli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również:
Seks seniorów, randki emerytów, zdrowie intymne i higiena po 60. Seksualność seniorów BEZ TABU
Seks, viagra, menopauza. Profesor Zbigniew Lew-Starowicz ROZMOWA
- BON SENIORALNY: projekt ustawy [KOMPENDIUM] - 1 grudnia, 2024
- Bezpłatne porady notariuszy w całej Polsce! Sprawdź, gdzie skorzystasz z pomocy w Dniu Otwartym Notariatu [adresy i numery telefonów] - 22 listopada, 2024
- Zostań podcasterem! Warsztaty tworzenia podcastów dla seniorów - 14 listopada, 2024