![ZASIŁEK POGRZEBOWY [wysokość, wniosek, terminy, wymagane dokumenty, niestandardowe sytuacje]](https://www.gazetasenior.pl/wp-content/uploads/2023/10/AdobeStock_99854300.jpeg.webp)
ZASIŁEK POGRZEBOWY [wysokość, wniosek, terminy, wymagane dokumenty, niestandardowe sytuacje]
Omawiamy najważniejsze aspekty związane z zasiłkiem pogrzebowym. Dowiesz się, ile wynosi, jak złożyć wniosek i które dokumenty są niezbędne, aby skorzystać z tego świadczenia. Kompleksowy poradnik z przykładami uwzględniający wiele niestandardowych sytuacji.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej gazetasenior.pl
Spis Treści
Zasiłek pogrzebowy – definicja
Formalnie zasiłek pogrzebowy został uregulowany w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. To jednorazowe świadczenie, które jest przyznawane w przypadku śmierci osób wymienionych w ustawie w celu pokrycia kosztów pogrzebu. Przysługuje osobom, jak i instytucjom, które koszty faktycznie poniosły. Zasiłek pogrzebowy to nic innego jak zwrot poniesionych wydatków, niestety dzisiaj jego wysokość nie pozwala na pokrycie kosztów nawet skromnego pożegnania.
Zasiłek pogrzebowy wysokość 2023
Ile wynosi zasiłek pogrzebowy w 2023 roku? Ustawa określa maksymalną kwotę na poziomie 4000 złotych. Niemniej jednak nie każdy otrzyma tę samą sumę, ponieważ wysokość różni się w zależności od tego, kto poniósł koszty związane z pogrzebem.
Członkom rodziny przysługuje stała kwota 4000 złotych, niezależnie od wysokości rzeczywistych kosztów pogrzebu. Członkami rodziny zgodnie z obowiązującymi przepisami są małżonek (wdowa/wdowiec), także osoba w separacji orzeczonej wyrokiem sądu, rodzice, ojczym, macocha, osoba przysposabiająca, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, dzieci wychowywane w ramach rodziny zastępczej, inne dzieci przyjęte na wychowanie przed osiągnięciem pełnoletności, rodzeństwo, dziadkowie, wnuki, oraz osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.
Jeśli zasiłek przysługuje osobom obcym lub instytucjom, to nie przekracza on kwoty 4000 złotych i jest równy wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu. Osobą obcą jest na przykład sąsiad, znajomy, ciotka lub wuj osoby zmarłej. Organizacje lub instytucje to między innymi pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związek wyznaniowy.
Jeśli koszty pochówku zostały poniesione przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, kwota zasiłku zostanie podzielona proporcjonalnie z uwzględnieniem poniesionych kosztów pogrzebu. Każda osoba lub podmiot, który ubiega się o wypłatę zasiłku pogrzebowego, musi złożyć osobny wniosek. Przykład: 4000 zł to 100%. Łączny koszt pogrzebu wyniósł 10 tys. zł. Wdowa zapłaciła 3 tys. zł, co stanowi 30% z 10 000 zł), a córka zmarłego 7 tys. zł tj. 70% z 10 000 zł. Wdowa otrzyma 1200 zł, czyli 30% z 4000 zł, a córka 2800 zł, czyli 70% z 4000 zł. Wniosek o zasiłek muszą złożyć obie panie.
Jeżeli pogrzeb był finansowany przez Państwo, organizację polityczną lub społeczną, a ty jako członek rodziny poniosłeś część kosztów, także przysługuje Ci zasiłek w wysokości 4000 złotych.
Zobacz również: SANATORIUM NFZ 2023 [skierowanie, kolejka, opłaty]
Zasiłek pogrzebowy wypłata na wniosek [formularz Z-12]
Zasiłek pogrzebowy jest wypłacany wyłącznie na podstawie złożonego wniosku. Składając wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (formularz Z-12), należy dołączyć do niego następujące dokumenty:
- Akt zgonu. Może to być akt zgonu wydany za granicą, ale nie może to być tymczasowy dokument.
- Oryginalne rachunki za koszty związane z pogrzebem, a jeśli oryginały zostały zdeponowane w banku, kopie rachunków potwierdzone przez bank jako zgodne z oryginałem.
UWAGA! ZUS nadal informuje, że wymaga oryginałów, choć zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług nie obowiązuje już rozróżnienie na oryginał i kopię faktury. Adnotacje typu kopia i oryginał, pieczątka czy podpisy nie są obecnie wymagane na fakturze. Dlatego każdy egzemplarz faktury traktowany jest dziś jako oryginał.
Jeśli jesteś z rodziny zmarłego:
- Dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą, [np. skrócony odpis aktu urodzenia]
- Zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym
Jeśli wniosek składasz osobiście w placówce ZUS, należy zabrać ze sobą dokument tożsamości, na przykład dowód osobisty albo paszport. W przypadku korzystania z pomocy pełnomocnika konieczne jest także pełnomocnictwo.
Zasiłek otrzymasz w ciągu 30 dni kalendarzowych od złożenia wszystkich wymaganych dokumentów.
Gdzie składamy wniosek o zasiłek pogrzebowy?
Wniosek wraz z wymaganymi dokumentami można złożyć w dowolnej placówce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Można to zrobić osobiście, poprzez osobę upoważnioną, drogą pocztową lub elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE ZUS). Warto jednak zaznaczyć, że jeśli zdecydujesz się złożyć wniosek elektronicznie, to pozostałe niezbędne dokumenty tj. załączniki do wniosku muszą zostać dostarczone do placówki ZUS osobiście, przez upoważnioną osobę lub pocztą, co może stanowić pewne utrudnienie.
Do złożenia wniosku można także upoważnić zakład pogrzebowy, który zorganizował pogrzeb. W takim przypadku ZUS przekaże zasiłek pogrzebowy bezpośrednio na konto zakładu, który dokona formalności w twoim imieniu.
Zbieg świadczeń a zasiłek pogrzebowy [ważna zmiana od czerwca 2023]
Od czerwca 2023 roku nastąpiły ważne zmiany dotyczące zasiłków pogrzebowych. Zasiłki po zmarłych emerytach/rencistach z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), którzy mieli także prawo do świadczenia z ZUS [tzw. zbieg świadczeń] są teraz przyznawane i wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek o zasiłek pogrzebowy [druk Z-12] należy teraz składać bezpośrednio w ZUS, a nie w KRUS.
Zobacz również: Aktualne i potencjalne dodatki do emerytury: 13. 14. i 15. Emerytura, sołtysowe, renta wdowia [ZESTAWIENIE 2023]
Kiedy należy złożyć wniosek o zasiłek pogrzebowy? [przepadek zasiłku pogrzebowego]
Nie warto zwlekać ze złożeniem wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego. Prawo do tego świadczenia wygasa, jeśli wniosek nie zostanie złożony w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której świadczenie dotyczy. Oznacza to, że po upływie tego terminu Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wypłaci świadczenia.
Zasiłek po okresie dłuższym niż 12 miesięcy
Istnieje kilka wyjątków od powyższej reguły, kiedy to możliwa jest wypłata zasiłku po przekroczeniu tego terminu.
Ciało odnaleziono po 12 miesiącach
Taka sytuacja ma miejsce, gdy złożenie wniosku było niemożliwe z powodu opóźnionego znalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej, albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej. W takim przypadku prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu.
Aby potwierdzić te okoliczności lub przyczyny, można przedstawić zaświadczenie od Policji lub prokuratury, odpis zupełny aktu zgonu lub inny oficjalny dokument, który potwierdza istnienie sytuacji lub przyczyn, które uniemożliwiły wcześniejsze złożenie wniosku.
Zobacz również: Zasiłek pogrzebowy w górę? Co mówią programy wyborcze? [kto za, kto przeciw]
Donacja zwłok a zasiłek pogrzebowy
W przypadku, gdy ciało zostało przekazane na cele naukowe, organizacja pogrzebu jest możliwa dopiero po zakończeniu badań i po przekazaniu szczątków zmarłej osoby rodzinie przez instytucję naukową. Nie ma więc możliwości złożenia wniosku o wypłatę w ciągu ustawowych 12 miesięcy.
Brak ciała, pogrzeb symboliczny a zasiłek pogrzebowy
Rodzina, która chce zorganizować symboliczny pochówek osoby uznanej za zmarłą, także otrzyma zasiłek pogrzebowy. Mowa o okolicznościach, kiedy osoba zmarła zginęła np. w katastrofie morskiej, górskiej, kataklizmie, a jej ciała nie odnaleziono. ZUS początkowo odmawiał wypłaty zasiłku pogrzebowego w takich sytuacjach, argumentując, że brak ciała nie uzasadnia potrzeby organizacji pogrzebu.
Kwestia ta jednak została ostatecznie rozstrzygnięta przez Sąd Najwyższy, który orzekł, że nawet pochowanie pukla włosów w trakcie ceremonii pogrzebowej, która wiązała się z kosztami, uprawnia do zasiłku pogrzebowego. Sąd podkreślił, że celem pogrzebu nie jest jedynie pochowanie ciała, ale również uczczenie pamięci zmarłego.
Jakie koszty są zaliczane jako koszty pogrzebu?
Koszty pogrzebu to wydatki związane z ceremonią pochówku, jednak ustawa nie precyzuje, które wydatki dokładnie są uznawane za koszty pogrzebu, a które nie. Prawnicy definiują koszty pogrzebu jako wydatki zgodne z lokalnymi zwyczajami przyjętymi w środowisku, do którego należała osoba zmarła. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych w swoich komunikatach podpowiada, co w praktyce jest zaliczane jako koszt pogrzebu, a co może zostać zakwestionowane.
Przykładowo samo dostarczenie rachunku za trumnę nie jest wystarczającym dowodem na pokrycie kosztów pogrzebu. ZUS zakłada, że pozostałe wydatki pokrył ktoś inny, kto również ubiegać się będzie o zasiłek pogrzebowy. W takim przypadku Zakład analizuje sytuację i wypłaca zasiłek proporcjonalnie do poniesionych kosztów.
Zakup samych kwiatów także nie jest uznawany za koszt pogrzebu. Jeśli zaliczyć same kwiaty na poczet kosztów pogrzebu, to każdy uczestnik ceremonii mógłby ubiegać się o zasiłek i zwrot kosztów wieńca czy bukietu.
Jeśli chodzi o ceremonię kościelną, wydatki z nią związane i potwierdzone przez instytucję kościelną, są brane pod uwagę przy ustalaniu zasiłku pogrzebowego.
Ale koszty związane z postawieniem nagrobka nie są według ZUS-u bezpośrednio związane z pochówkiem osoby zmarłej i nie są uwzględniane przy ustalaniu wysokości zasiłku pogrzebowego.
Zasiłek pogrzebowy a śmierć za granicą
Zgodnie z jednolitą zasadą przyjętą w całej Unii Europejskiej zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko w jednym z krajów, nie można ubiegać się o niego w kilku miejscach, na przykład w kraju, gdzie pracujesz i jednocześnie w Polsce. Jeśli osoba, po której przysługuje polski zasiłek pogrzebowy, zmarła poza Polską, w innym państwie członkowskim UE lub EFTA, Zakład Ubezpieczeń Społecznych traktuje to tak, jakby śmierć miała miejsce na terenie Polski. Jeśli aktualnie mieszkasz lub przebywasz w innym państwie członkowskim UE, lub EFTA i chcesz ubiegać się o zasiłek pogrzebowy z ZUS, możesz złożyć wniosek na formularzu E-124. Możesz to zrobić także poprzez instytucję ubezpieczeniową w kraju, w którym aktualnie przebywasz.
Zobacz również: Bezpłatne leki 65+. Jakie leki za darmo po 65 roku życia? [LISTA, WYSZUKIWARKA]
Zasiłek pogrzebowy – na konto lub przekazem pocztowym
Jeśli przysługuje Ci prawo do zasiłku pogrzebowego, świadczenie zostanie przelane na wybrane przez Ciebie konto bankowe lub wysłane przekazem pocztowym na wskazany we wniosku adres.
Korespondencja dotycząca zasiłku pogrzebowego
Istnieje kilka opcji, jeśli chodzi o sposób otrzymywania korespondencji dotyczącej zasiłku pogrzebowego. Możesz wybrać odbiór osobisty lub pocztę tradycyjną, skorzystać z pełnomocnika lub wskazać na odbiór korespondencji drogą elektroniczną.
Jeśli zdecydujesz się na odbiór korespondencji elektronicznej, zostaniesz poinformowany o nadejściu dokumentów e-mailem lub SMS, na adres i telefon, które zostały podane w twoim profilu PUE ZUS. Po zalogowaniu się na profil PUE można podpisać Urzędowe Poświadczenie Doręczenia i uzyskać dostęp do dokumentów elektronicznych.
Jeśli wybierzesz odbiór korespondencji w formie papierowej, po prostu oczekuj przesyłki pocztowej od ZUS-u.
Jeśli upoważniłeś zakład pogrzebowy do złożenia wniosku, wszelka korespondencja będzie odbywała się między ZUS a zakładem pogrzebowym.
Odmowa wypłaty zasiłku pogrzebowego [odwołanie]
W przypadku odmowy przyznania zasiłku pogrzebowego ZUS wyda i dostarczy decyzję w tej sprawie. Masz prawo odwołać się od niej do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w ciągu 1 miesiąca od daty doręczenia ww. decyzji. Odwołanie składasz za pośrednictwem oddziału ZUS, który taką negatywną decyzję wydał. Złożenie odwołania jest bezpłatne.
Komu przysługuje prawo do zasiłku pogrzebowego?
Zasiłek pogrzebowy przysługuje w przypadku śmierci:
- osoby, która miała ustalone prawo do emerytury lub renty, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
- osoby, która w dniu śmierci nie miała przyznanej emerytury lub renty, ale spełniała warunki do jej uzyskania,
- osoby, która pobierała świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny,
- osoby, która pobierała rentę socjalną,
- cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych, która pobierała świadczenie pieniężne,
- osoby, która zmarła w okresie pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu ubezpieczenia,
- członka rodziny rencisty lub emeryta,
- osoby, która była ubezpieczona w ZUS.
W innych przypadkach świadczenie nie jest przyznawane. Osoba, która poniosła koszty pogrzebu, może się wówczas ubiegać się o zwrot kosztów od gminy, w której osoba zmarła była zameldowana.
Źródła: ZUS, gov.pl
Jeżeli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również:
Zasiłek pogrzebowy w górę? Co mówią programy wyborcze? [kto za, kto przeciw]
Renta wdowia – obywatelski projekt ustawy [+50 proc. do emerytury, kryteria, limit]
- Oszuści podszywają się pod NFZ! Uwaga na rzekomą kartę ubezpieczenia zdrowotnego - 24 kwietnia, 2024
- Druga waloryzacja emerytur: lepsze zabezpieczenie finansowe seniorów [zasady, terminy, TABELA] - 22 kwietnia, 2024
- Nie daj się nabrać na fałszywe SMS-y o długach! Ostrzeżenie dla seniorów - 16 kwietnia, 2024